Wydawać by się mogło, że jakaś siedziba firmy to obowiązkowy element każdego przedsiębiorcy. W rzeczywistości przepisy dopuszczają brak stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej. Można wręcz postawić tezę, że dla niektórych przedsiębiorstw to wręcz logiczny wybór. Dla firm niebawiących się w transakcje transgraniczne nie wiąże się to z żadnymi realnymi niedogodnościami.
Formularz CEIDG-1 pozwala wskazać od razu, że nasza firma nie będzie miała siedziby
Brak stałego wykonywania działalności gospodarczej nie wydaje się czymś nadzwyczajnym, zwłaszcza w przypadku mniejszych firm. Niektórym przedsiębiorcom siedziba firmy nie jest do niczego potrzebna. Po co ona na przykład hydraulikowi czy mechanikowi świadczącemu usługi w domu klienta, albo mobilnym fryzjerkom czy kosmetyczkom? Nie sposób także nie zauważyć, że dzisiejsze zdobycze techniki oraz cyfryzacji pozwalają wykonywać niektóre prace z dowolnego punktu na planecie. W tym przypadku przykładem może być drobny sklep internetowy działający w formule dropshippingu.
Czy jednak przepisy pozwalają osobom chcącym zarejestrować działalność gospodarczą na nieposiadanie żadnej firmowej siedziby? Jak najbardziej. Przy czym nie chodzi mi w tym wypadku o również możliwe prowadzenie firmy wykorzystując adres domowy. Formularz rejestracji firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej daje nam możliwość całkowitej rezygnacji z podania siedziby.
W gruncie rzeczy wystarczy zaznaczyć w formularzu CEIDG-1 właśnie „brak stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej” we właściwej części numer 7. Nie oznacza to oczywiście, że nie musimy podawać żadnego adresu. Wciąż będzie nam potrzebny adres do doręczeń, obowiązkowy w części numer 6. Co więcej w części numer 3 podajemy nasz adres zamieszkania.
Nasza decyzja będzie miał pewne konsekwencje. Warto jednak zauważyć, że z punktu widzenia zdecydowanej większości drobnych przedsiębiorców nie będą one jakoś szczególnie istotne.
Najważniejszą z nich wydaje się konieczność posiadania jakiegoś adresu na potrzeby rozliczeń z Fiskusem. W końcu jakiś Urząd Skarbowy musi być właściwy miejscowo do załatwiania wszelkich spraw związanych z naszą działalnością. Na szczęście sprawa zasadniczo jest bardzo prosta. Zgodnie z art. 17 §1 ordynacji podatkowej właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika. Skoro osobna siedziba firmy nie istnieje, to automatycznie decydujący staje się nasz adres domowy.
Siedziba firmy jest banalna do zastąpienia naszym adresem domowym
Dokładnie tak samo będzie w przypadku podatku VAT. W końcu obydwie ustawy podatkowe nie zawierają odrębnych względem ordynacji podatkowej przepisów o właściwości miejscowej. Coś też musimy wpisać na wystawianych przez nas fakturach oraz wcześniej w zgłoszeniu rejestracyjnym w zakresie podatku od towarów i usług. Po raz kolejny powinniśmy się posłużyć się naszym adresem zamieszkania. Trzeba przy tym wspomnieć, że w ten sposób nasz adres domowy może trafić do białej listy podatników VAT.
Od strony codziennych rozliczeń podatkowych siedziba firmy lub jej brak nie mają większego znaczenia. Problem może się pojawić dopiero w przypadku transakcji transgranicznych, na przykład w kwestii określenia, czy dochody uzyskiwane z działalności należy opodatkować w Polsce.
Możemy się także znaleźć z argumentacją, że brak stałego miejsca prowadzenia działalności potencjalnie zwiększa obciążenia podatkowe. W końcu skoro siedziba firmy nie istnieje, to nie możemy odliczyć od podatku dochodowego wydatków związanych z użytkowaniem jakiejś powierzchni, czy na wyposażenie biura.
Pozwolę sobie jednak na kontrargument. Skoro nie mamy siedziby, to równocześnie prawdopodobnie nie mamy potrzeby dokonywania tych wydatków. Tym samym po prostu nie ponosimy zbędnych kosztów uzyskania przychodu a pieniądze pozostają w naszej kieszeni. Nie sposób także nie zauważyć, że duża część mobilnych przedsiębiorców ze względu na niewielką skalę działalności i tak wybierze ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Jeżeli więc nasza firma nie potrzebuje żadnej siedziby, to nie ma najmniejszego powodu, by takowej szukać na siłę i ponosić z tego powodu koszty. Dopóki nie zaczniemy prowadzić działalności na dużą skalę, albo brać udział w dość skomplikowanych transakcjach z partnerami z zagranicy, to nie powinniśmy odczuć jej braku.
