Wygaśnięcie lub rozwiązanie umowy o pracę to szczególny moment, który niesie za sobą szereg obowiązków. Jednym z nich jest ustawowy obowiązek wystawienia przez pracodawcę świadectwa pracy.
Świadectwo pracy – podstawowe informacje
Świadectwo pracy jest szczególnym, uregulowanym w ustawie Kodeks pracy (i dookreślonym w akcie wykonawczym) dokumentem, którego wystawienie jest obowiązkiem pracodawcy w momencie wygaśnięcia lub rozwiązania umowy o pracę. Sam obowiązek ustawodawca wprowadził artykułem 97 § 1 k.p.
W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy […]
Jeżeli doręczenie pracownikowi do rąk własnych nie jest możliwe, to w ciągu 7 dni od upływu powyższego terminu pracodawca ma obowiązek wysłać je pocztą. Możliwe jest także wydanie świadectwa pracy innej, upoważnionej przez pracownika osobie.
Samą treść świadectwa pracy reguluje właściwe rozporządzenie, tj. rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy.
Świadectwo pracy na wniosek i rozliczenie z pracodawcą
Co do zasady wydanie świadectwa pracy jest obowiązkiem pracodawcy, a do uzyskania omawianego dokumentu nie jest wymagany wniosek pracownika. Taki wniosek staje się potrzebny jedynie wtedy, gdy pracodawca w ciągu 7 dni od ustania stosunku pracy zatrudni pracownika ponownie. Wówczas pracownik – by otrzymać świadectwo pracy – musi złożyć wniosek – z czego może to zrobić również zdalnie. Tutaj również pojawia się termin 7-dniowy – tyle czasu ma pracodawca od dnia otrzymania wniosku na wydanie świadectwa pracy.
Warto zwrócić uwagę na § 13 k.p., który wprost stanowi, że
Wydanie świadectwa pracy nie może być uzależnione od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą.
Praktyka niewydawania świadectw pracy z powodu faktycznego albo rzekomego nierozliczenia się z pracodawcą jest wbrew pozorom dosyć powszechna. Trzeba jednak jasno podkreślić, że obowiązek wydania świadectwa pracy nie jest zależny od wzajemnych rozliczeń.
Co zrobić, gdy pracodawca nie chce wydać świadectwa pracy?
Niewydanie świadectwa pracy jest działaniem sprzecznym z prawem pracy. Artykuł 971 § 1 k.p. daje pracownikowi możliwość wystąpienia do właściwego sądu pracy z żądaniem nałożenia na pracodawcę obowiązku wydania świadectwa pracy.
W przypadku niewydania przez pracodawcę świadectwa pracy pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy
Powyższy przepis stosuje się również do sytuacji, w której pracownik co prawda otrzymał świadectwo pracy, ale nie było ono sporządzone poprawnie.
Pozew wydanie świadectwa pracy, czy też pozew o sprostowanie świadectwa pracy, który złożyć do właściwego miejscowo sądu rejonowego dla siedziby pracodawcy albo miejsca wykonywania pracy (461 § 11 k.p.c.).
