Gdy praca na konkretnym stanowisku wymaga posiadania odpowiednich kwalifikacji, ich brak może uprawniać do rozwiązania umowy o pracę. Co innego jednak, gdy pracodawca zmienia organizację pracy tak, że na danym stanowisku wymagane są umiejętności, które do tej pory nie były niezbędne. Wówczas zwolnienie pracownika z powodu braku kwalifikacji jest nieuzasadnione.
Kiedy brak kwalifikacji uprawnia do rozwiązania umowy o pracę?
Brak kwalifikacji wymaganych na danym stanowisku może być przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę – na przykład, gdy okaże się, że mimo deklaracji pracownik nie posiada uprawnień potrzebnych mu do wypełniania obowiązków zawodowych.
Przepisy przewidują także możliwość zwolnienia w trybie dyscyplinarnym, a więc rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, kiedy pracownik z własnej winy utraci do tej pory posiadane uprawnienia i nie będzie mógł wykonywać pracy na dotychczasowym stanowisku.
Inaczej sytuacja wygląda, gdy nowe kwalifikacje są wymagane ze względu na zmiany organizacyjne
Co jednak w sytuacji, gdy pracodawca będzie chciał zmienić organizację w firmie, a tym samym niektórzy pracownicy będę musieli posiadać kwalifikacje do wykonywania nowych obowiązków? Tę kwestię musiał rozważyć sąd w sprawie z powództwa Wojciecha A. Domagał się on odszkodowania od pracodawcy za, jego zdaniem, nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę. O ile bowiem obie strony są uprawnione do rozwiązania umowy, to jeśli decyduje się na to pracodawca, musi spełnić szereg wymogów formalnych, bez których rozwiązanie umowy o pracę będzie wadliwe. Wśród nich wymienić można konieczność wskazania przyczyn wypowiedzenia.
Wskazanie przyczyn rozwiązania nie wystarczy – muszą być jeszcze rzeczywiste i konkretne
Zdaniem Sądu Rejonowego w Człuchowie w powyższej sprawie zwolnienie pracownika z powodu braku kwalifikacji było natomiast nieuzasadnione. Pozwany wskazał bowiem, że umowa została rozwiązana ze względu na konieczność optymalizacji logistyki dostaw surowca drzewnego i wywozu odpadów drzewnych. Wprowadzone na stanowisku kierowcy zmiany wymagały od pracowników posiadania nie tylko kompetencji do przewozu odpadów drzewnych, ale także transportu drewna, w tym jego rozładunku i załadunku.
Powód do tej pory zajmował się natomiast tylko wywożeniem odpadów drzewnych. Czynności związane z obsługą maszyn do załadunku drewna nie wchodziły w zakres jego obowiązków. Brak kompetencji wymaganych do zajmowania stanowiska kierowcy po wprowadzonych zmianach zdaniem spółki uzasadniała więc wręczenie wypowiedzenia.
Zwolnienie pracownika z powodu braku kwalifikacji nie jest możliwe, jeśli pracodawca nie zapewnił mu możliwości zdobycia nowych umiejętności
Sąd zauważył, że pracodawca, który zmienia organizację pracy, powinien umożliwić pracownikom podniesienie kwalifikacji, a nie rozwiązywać stosunek pracy. Nie może bowiem z góry zakładać, że pracownik nie będzie w stanie poradzić sobie z nowymi obowiązkami.
Pozwana spółka nie miała wprawdzie obowiązku przeprowadzenia niezbędnych szkoleń. Kiedy jednak powstanie potrzeba zdobycia nowych uprawnień, pracodawca powinien co najmniej poinformować o tym pracownika i wyznaczyć mu czas na zdobycie wymaganych umiejętności, co w tej sprawie również nie miało miejsca.
