Pandemia COVID-19 wywołana przez koronawirusa SARS-CoV-2 miała niezaprzeczalny wpływ na wiele aspektów codziennego życia. I choć dawno już zniesiono zarówno stan epidemii, jak i stan zagrożenia epidemicznego, to wciąż mamy do czynienia ze skutkami zmian, które zaszły. Powinny o tym pamiętać szczególnie osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności.
Specustawa covidowa
Jedno z rozwiązań mających na celu pomoc osobom niepełnosprawnym, zostało wprowadzone przez art. 15h tzw. specustawy covidowej – (ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych). Określał on m.in. kiedy i na jakich warunkach dochodziło do przedłużenia ważności orzeczeń o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności. Odwołanie z dniem 1 lipca 2023 r. stanu zagrożenia epidemicznego zapoczątkowało bieg terminów, po upływie których wyżej wskazane orzeczenia utraciłyby ważność. Masowa utrata w jednym czasie orzeczeń o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności, mogłaby wywołać chaos w Powiatowych Zespołach do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Problem dostrzegł ustawodawca, który zdecydował się na wprowadzenie szczególnego rozwiązania.
Stopniowe wygaszanie orzeczeń
W celu uniknięcia sytuacji, w której ogromna liczna orzeczeń o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności, straci ważność tego samego dnia, uchylony został art. 15h specustawy covidowej. Stało się tak za sprawą art. 10 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw. Jednocześnie art. 23 wyżej wskazanej ustawy wprowadził rozwiązanie polegające na stopniowym wygaszaniu orzeczeń. Wprowadzono trzy terminy graniczne:
- do dnia 31 grudnia 2023 r. zachowują ważność orzeczenia, których termin pierwotnie powinien upłynąć do dnia 31 grudnia 2020 r.;
- do dnia 31 marca 2024 r. zachowują ważność orzeczenia, których termin pierwotnie powinien upłynąć w okresie od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r.;
- do dnia 30 września 2024 r. zachowują ważność orzeczenia, których termin pierwotnie powinien upłynąć w okresie od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 5 sierpnia 2023 r.
Co jednak istotne, wyżej wskazane terminy nie obowiązują, jeśli wydane zostało nowe ostateczne orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Wprowadzone rozwiązanie ma usprawnić sam proces uzyskiwania nowych orzeczeń. Dzięki niemu Powiatowe Zespoły do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, nie powinny zostać zalane falą wniosków, co pozwoli na terminowe wydawanie decyzji. Mimo wszystko osoby, którym na mocy specustawy covidowej zostały przedłużone orzeczenia, powinny pamiętać aby z wyprzedzeniem złożyć wniosek o wydanie nowego orzeczenia. Pierwszy z ważnych terminów upływa bowiem już z końcem bieżącego roku i nie warto czekać na ostatnią chwilę.
