Statystyki są nieubłagane – wzrasta liczba rozwodów w Polsce. Zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez GUS (dane z 2017 r.) najczęstszą przyczyną rozstań jest niezgodność charakteru. Rozwód – oprócz tego, że jest zazwyczaj ciężkim przeżyciem dla wszystkich zainteresowanych stron (w tym dzieci) wiąże się również z niemałymi kosztami. Jaki będzie koszt rozwodu 2019 r.?
Koszta rozwodowe: co się do nich zalicza?
Wielu osobom koszta rozwodowe kojarzą się głównie z kosztami wynajęcia prawnika. Jak łatwo się domyślić nie ma jednej, odgórnej stawki. Pełnomocnikiem w sprawach o rozwód może być zarówno adwokat jak i radca prawny (na podstawie art. 87 par. 1 k.p.c.). Strona może też zrezygnować z pełnomocnika i samodzielnie występować w postępowaniu. Kancelarie żądają różnych sum za poprowadzenie sprawy rozwodowej. Najmniejsze kwoty oscylują w okolicach kilkuset złotych, jednak takie oferty zdarzają się rzadko i dotyczą niewymagających spraw. Znacznie częściej koszt wynajęcia pełnomocnika to 2-4 tys. złotych, przy czym im większe miasto i trudniejsza sprawa – tym większe koszty. Rekordziści mogą zażyczyć sobie nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych.
Uwaga: warto jednak pamiętać, że Ministerstwo Sprawiedliwości reguluje w rozporządzeniu w sprawie opłat za czynności adwokackie stawki minimalne dla pełnomocników w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego. Par. 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia stanowi, że minimalna stawka w sprawach o rozwód wynosi 720 zł.
Koszt rozwodu 2019: opłata sądowa
O ile stawka za wynajęcie pełnomocnika różni się mocno w zależności od miasta, sprawy i renomy kancelarii, o tyle opłata sądowa jest stała i wynosi 600 zł. To opłata, którą należy uiścić razem z pozwem o rozwód (wpłaca się ją na określony rachunek bankowy lub do kasy konkretnego sądu).
Kto ponosi koszty sądowe? Jeśli sąd wyda wyrok orzekający wyłączną winę jednego z małżonków, to wtedy strona przegrywająca proces ponosi koszty sądowe. Należy pamiętać, że chodzi zarówno o koszt pozwu jak i np. koszt powołania biegłego (jeśli z jakiegoś powodu zaistnieje taka konieczność).
W przypadku, gdy powództwo zostanie oddalone przez sąd, to koszty procesu poniesie powód. Jeśli zostanie wydany wyrok bez orzekania o winie, to pozwany zwraca powodowi 150 zł (300 zł dokłada sąd, czyli powód ponosi ostatecznie koszt 150 zł).
Uwaga: strona, która przegra proces, opłaca nie tylko swojego pełnomocnika, ale także pełnomocnika drugiej strony (musi zwrócić koszt wynajęcia prawnika eks-małżonka). Najczęściej jednak zwrot kosztów za pełnomocnika drugiej strony nie jest zwrotem całkowitych kosztów, a jedynie w wysokości aktualnej stawki wynikającej ze wspomnianego wcześniej rozporządzenia MS.
Koszt rozwodu to nie tylko koszt pełnomocnika czy opłata za złożenie pozwu
W koszty sądowe wlicza się również dodatkowe koszty związane z postępowaniem – np. opinię biegłego czy wywiad z kuratorem środowiskowym. Oddzielnie naliczane są opłaty także np. za wniosek o podział majątku wspólnego. Reguluje to art. 38 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych:
Art. 38. 1. Opłatę stałą w kwocie 1000 złotych pobiera się od wniosku o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej.
2.Jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych.
W koszty sądowe wlicza się także np. koszty ewentualnej mediacji czy koszt wniosku o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem (40 zł). Ostateczna wysokość łącznych kosztów sądowych zależy zatem od tego, czy strony wnioskują o dodatkowe czynności.
Strona może zawsze wystąpić do sądu o zwolnienie z kosztów sądowych. Musi jednak wykazać, że znajduje się w trudnej sytuacji finansowej.
Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego 2019. Czy projekt zostanie przyjęty?
Koszt rozwodu już wkrótce może być jednak jeszcze wyższy. Powodem jest proponowana nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego. Jeszcze w 2017 r. Ministerstwo Sprawiedliwości zaprezentowało proponowane zmiany w k.p.c. oraz w przytoczonej ustawie o kosztach sądowych. MS tłumaczyło wtedy, że korekta kosztów (i tym samym ich wzrost) jest konieczny m.in. ze względu na inflację. Nowelizacja zakłada m.in., że wniesienie pozwu o rozwód miałoby kosztować 2 tys., a nie jak obecnie – 600 zł.
Obecnie projekt jest w fazie opiniowania, co oznacza, że zanim zostanie skierowany do Sejmu, minie jeszcze trochę czasu. Może jednak się okazać, że nowelizacja zostanie uchwalona już w 2019 r.
