Zmiany kadrowe to w każdym prężnie działającym zakładzie pracy coś zupełnie normalnego. Pracodawca powinien jednak wiedzieć kto jest chroniony przez zwolnieniem. Lista takich osób robi się coraz dłuższa.
Choroba, urlop, ciąża, wiek przedemerytalny – to najczęstsze przypadki ochrony
Najbardziej sztandarowym przykładem pracownika objętego ochroną jest osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim. W tym okresie pracodawca nie ma możliwości rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę za wypowiedzeniem. Nie istnieją jednak żadne przeszkody, by rozwiązać taką umowę w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracownika. Tutaj w grę wchodzi bowiem rozwiązanie bez wypowiedzenia z winy pracownika, co ochroną objęte już być nie może.
Nie należy się też obawiać otrzymania wypowiedzenia w trakcie urlopu. Zgodnie z przepisami szef będzie musiał poczekać do powrotu pracownika do pracy. Ochrona nie dotyczy jednak sytuacji, gdy firma ogłasza upadłość lub likwidację.
Trzecim często spotykanym w zakładach pracy przypadkiem jest ciąża pracownicy. Wręczenie wypowiedzenia w takim czasie nie przyniesie żadnego skutku. Co ważne, ochrona rozpoczyna się już od momentu stwierdzenia ciąży. Dlatego tak ważne jest jak najszybsze pozyskanie odpowiedniego zaświadczenia lekarskiego.
Odpowiadając na pytanie kto jest chroniony przed zwolnieniem, należy też wskazać ochronę przedemerytalną. Kodeks Pracy w tym zakresie wymienia kobietę, która ma ukończone 56 lat lub mężczyznę w wieku 61 lat. Co ważne, przedmiotowa ochrona przysługuje także w przypadku obniżonego wieku emerytalnego określonego w odrębnych przepisach. Tutaj znów wyłączeniem jest sytuacja zwolnienia dyscyplinarnego. Pracodawca może je wręczyć bez względu na wiek pracownika.
Kto jest chroniony przed zwolnieniem? Niektóre przypadki nie tak oczywiste
Pewni swojego stanowiska mogą być też społeczni inspektorzy pracy. Ochrona rozciąga się na czas trwania mandatu i rok po jego wygaśnięciu. Kim w ogóle jest taka osoba? Najogólniej mówiąc to pracownik będący członkiem związku zawodowego, który nie podlega bezpośrednio kierownikowi zakładu. Jego zadaniem jest dbałość o przestrzeganie przez pracodawcę przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz innych uprawnień pracowniczych.
W tym miejscu warto też wspomnieć o innych członkach związków zawodowych. Nie chodzi jednak o każdego kto przystąpi do organizacji związkowej. Ochroną objęci są tylko ci pracownicy, którzy zostali wskazani w uchwale zarządu związku. Zwolnić nie można też osób wykonujących pracę zarobkową i wyznaczonych do reprezentowania związku w kontaktach z pracodawcą.
Należy też uważnie monitorować sytuację osób łączących pracę zawodową z wykonywaniem mandatu radnego. Jest to dość duża grupa ludzi, bowiem mówimy tu zarówno o radnych gmin, miast, powiatów, czy sejmików wojewódzkich. By zwolnić takiego pracownika potrzebna jest bowiem zgoda np. rady gminy. O to może być z kolei trudno, bo rzadko którym radnym zależy, by pozbawiać pracy kolegi nawet pochodzącego z innego ugrupowania politycznego.
Zabezpieczeni w zakresie zatrudnienia są nawet małżonkowie żołnierzy
Kilka dni temu pisaliśmy o tym, że w ustawie o obronie ojczyzny znalazł się przepis, który reguluje kwestię ochrony przed zwolnieniem dla małżonków żołnierzy. Takie zabezpieczenie przysługuje w czasie odbywania przez żołnierza obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej.
Ustawodawca stara się więc nieustannie rozszerzać katalog pracowników chronionych przed utratą pracy. Obecnie dotyczy on już wielu grup pracowników. W każdym przypadku pracodawca musi zatem indywidualnie oceniać sytuację osoby, z którą chce zakończyć współpracę. Może się bowiem okazać, że pozbycie się niewygodnego pracownika wcale nie będzie takie proste.
