NIK: w Polsce ceny wody i ścieków są jednymi z najwyższych w EU.
Woda jest niezbędna do życia. Niemal każdy napój, jaki spożywamy, zawiera wodę. Czasem jest słodzona, czasem zawiera sporą domieszkę alkoholu i innych substancji – kawy, herbaty, etc. Dodatkowo wodę stosujemy do mycia siebie, naczyń, prania, gotowania, przez co powstają ścieki. Za dostarczanie wody i odbieranie ścieków firmy, samorządy i inne instytucje życzą sobie coraz wyższych opłat. Jak donosi NIK, w Polsce ceny wody i ścieków są jednymi z najwyższych w EU.
Niedawno NIK opublikował raport, z którego wynika, że skontrolowano pięć dużych przedsiębiorstw oferujących usługi wodno-kanalizacyjne w Krakowie, Lublinie, Poznaniu, Szczecinie i Wrocławiu. W ciągu 8 ostatnich lat podniosły one opłaty za dostarczanie wody i odbieranie ścieków od 18 do 42 proc.
Można by powiedzieć, że obowiązują ceny wolnorynkowe i każdy przedsiębiorca ustala ceny za swoje usługi i towary tak, jak mu się podoba. Niestety nie jest tak w każdym przypadku, gdyż niektóre ceny i działania regulują przepisy. W niektórych wskazanych przez NIK przypadkach została złamana zasada dostępności cenowej usług, która wynika między innymi z traktatu akcesyjnego. Przyjmuje się, że obciążenia budżetu rodziny dotyczące ceny dostarczania wody i odbioru ścieków nie powinny przekroczyć 3 proc. dochodów netto.
Dodatkowo okazało się, że nie wyznaczono metod obliczania progu dostępności cenowej, ani żadna konkretna jego wartość. Taka sytuacja powoduje, że przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne mają sporą dowolność w wyznaczaniu cen za swoje usługi. Samorządy bardziej dbały o interesy tychże przedsiębiorstw niż o mieszkańców danego miasta czy terenu. Co ciekawe, w większości przypadków to właśnie samorządy są właścicielami firm zajmujących się świadczeniem usług wodno-kanalizacyjnych.
NIK zaproponował działania mające na celu poprawę tej sytuacji:
1. Ustanowienia funkcji zewnętrznego regulatora rynku na poziomie centralnym lub regionalnym (np. na poziomie samorządu województwa), do którego zadań należałoby np. prowadzenie analiz w oparciu o dane uzyskiwane z przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, dzięki czemu możliwe byłoby ustalanie wieloletnich limitów taryf w układzie regionalnym z uwzględnieniem kategoryzacji gmin. System powinien uwzględniać możliwość czasowych odstępstw – w uzasadnionych przypadkach – od ustalonych limitów. Jednocześnie zatwierdzanie taryf nie musiałoby się odbywać corocznie.
2. Ustalenia progu dostępności cenowej usług i metodologii jego obliczania, przy jednoczesnym wprowadzeniu mechanizmu dokonywania dopłat do ceny usług, w przypadku przekroczenia limitu obciążenia konsumentów opłatami za usługi (przekroczenia limitu dostępności cenowej).
3. Uszczegółowienia zasad dotyczących ujmowania we wnioskach taryfowych amortyzacji środków trwałych, których nabycie lub wytworzenie było finansowane bezzwrotnymi środkami.
4. Wprowadzenia ograniczeń dot. możliwości przeznaczania zysku z działalności wodociągowo-kanalizacyjnej na cele niezwiązane z tą działalnością.
Jeśli masz problemy związane z działaniami samorządów, przedsiębiorstw, a także z wszelkimi innymi sprawami, w których chciał(a)byś uzyskać poradę prawnika, możesz skontaktować się z redakcją Bezprawnik.pl. Współpracuje z nią zespół osób specjalizujących się w poszczególnych dziedzinach, który solidnie, szybko i tanio pomoże rozwiązać Twój problem. Opisz go pod adresem e-mailowym kontakt@bezprawnik.pl, a otrzymasz bezpłatną wycenę rozwiązania sprawy.
