Opieka naprzemienna jest zdaniem wielu ekspertów – zarówno psychologów, jak i prawników – najlepszym rozwiązaniem w sprawowaniu pieczy nad dziećmi po rozpadzie związku rodziców. Na czym polega i jakie skutki wywołuje piecza naprzemienna?
Czym jest opieka naprzemienna?
Piecza naprzemienna to mówiąc najprościej, wspólne wykonywanie władzy rodzicielskiej. W praktyce polega na naprzemiennym i równym dzieleniu czasu. Dziecko mieszka wtedy na zmianę z jednym i z drugim rodzicem. Może się to odbywać przez spędzanie połowy miesiąca u jednego z rodziców i drugiej u drugiego. Drugim rozwiązaniem jest przeprowadzanie się rodziców na zmianę do wspólnego mieszkania. Obecnie krajem, który najczęściej wykorzystuje taki model, jest Szwecja.
Polskie przepisy również pozwalają na takie rozwiązanie. Nie są one jednak wykorzystywane z wielu przyczyn. W mojej opinii skutkuje niewiedza i stereotypy. A szkoda. Bo pod względem modeli wychowania dzieci po rozwodzie, wypada ono bardzo dobrze.
Jak pokazują wyniki badań (przeprowadzonych m.in. na Uniwersytecie w Uppsali), dzieci w takim modelu odczuwają o wiele mniej negatywnych skutków rozstania rodziców.
Podobne wnioski płyną z opublikowanych na stronie Rzecznika Praw Obywatelskich materiałów pokonferencyjnych, z odbywającej się w Strasburgu międzynarodowej konferencji nt naprzemiennej opieki rodzicielskiej, która odbyła się w listopadzie 2018 roku.
W opublikowanych materiałach Rzecznik zwraca uwagę na fakt, że taka forma opieki rodzicielskiej korzystnie wpływa na samopoczucie i zachowanie dzieci. Pomiędzy nastolatkami, które pozostają pod taką formą opieki a nastolatkami, które żyją z obojgiem rodziców w rodzinach dwupokoleniowych, nie ma istotnych różnic pod względem zdrowia fizycznego, emocji i zachowań społecznych. Podobnie w przypadku młodszych dzieci. Wykazują one tak samo dobre samopoczucie, jak dzieci wychowujące się w rodzinach pełnych. Poza tym taki model opieki pozwala również na zachowanie dobrych i zrównoważonych relacji z obojgiem rodziców, niezależnie od skali konfliktu.
Opieka naprzemienna w Polsce
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy dopuszcza taką formę opieki. Warunkiem koniecznym do jej zastosowania jest porozumienie małżonków w tym zakresie. W praktyce takie porozumienie nosi nazwę planu wychowawczego. Ustala on, w jakim czasie dziecko przebywa u poszczególnego rodzica. Zaakceptowanie takich ustaleń przez sąd, będzie mieć oczywiście miejsce tylko wtedy, gdy nie będzie ono naruszać dobra dziecka.
