„Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce” opublikowana przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę ukazała rosnący problem przemocy rówieśniczej wśród polskiej młodzieży. Bardzo niepokojący jest wzrost wskaźnika dzieci, które doświadczyły zarówno przemocy fizycznej (wzrost z 41 proc. w 2013 roku do 48 proc. w 2023 roku), jak i psychicznej (wzrost z 28 do 43 proc.).
Co prawda, mniej dzieci doświadcza przemocy od dorosłych (rodziców i innych bliskich), jednak wyniki nadal niepokoją.
Przemoc rówieśnicza i nie tylko to ciągle poważny problem
Przemoc domowa w Polsce ciągle jest poważnym problemem. Chociaż odsetek dzieci doznających przemocy fizycznej od bliskich dorosłych spadł z 33 do 24 proc., to i tak nadal blisko jedna czwarta dzieci doświadcza bólu od osób ze swojego najbliższego otoczenia.
Co prawda klapsy są coraz rzadziej stosowane jako metoda wychowawcza (spadek z 48 proc. w 2018 do 41 proc.), jednak to automatycznie nie oznacza, że dzieci nie są narażone na inne, nawet brutalniejsze formy przemocy.
Przemoc psychiczna jest równie niebezpieczna co fizyczna
Przemoc fizyczną dość łatwo zauważyć, natomiast przemoc psychiczna jest równie niebezpieczna, a niestety często niewidoczna na pierwszy rzut oka. Jak wynika z badania, przemocy psychicznej ze strony dorosłych doświadcza regularnie około 20–22 proc. osób w wieku 11–17 lat. Niestety wyraźnie wzrosła przemoc psychiczna wśród rówieśników. Jeszcze 10 lat temu doświadczało jej 28 proc. osób w wieku 11–17 lat, a teraz to już 43 proc. Niestety przybyło również dzieci, które choć raz doświadczyły przemocy fizycznej ze strony rówieśników (z 41 proc. 10 lat temu do 48 proc. obecnie).
Wyzywanie i ostracyzm mogą poważnie zaszkodzić młodej psychice, co w dłuższej perspektywie prowadzi do licznych problemów emocjonalnych. Dlaczego jako społeczeństwo jesteśmy bardziej agresywni? Z jednej strony to wynik braku w relacjach w związku z izolacją, do której doszło podczas pandemii, z drugiej – brak solidnego zaplecza rodzinnego.
Obecnie działania profilaktyczne w szkołach skierowane przeciwko przemocy są niestety sporadyczne i często prowadzone przez nauczycieli bez odpowiedniego przygotowania. Jednak warto zaznaczyć, że wśród starszych uczniów widać wzrost świadomości dotyczącej tego zjawiska, co wskazuje na ich zdolność do właściwego identyfikowania problemu.
Poszukiwanie wsparcia w trudnych chwilach
Badanie ujawniło, że młodzi ludzie często czują się pozostawieni sami sobie w obliczu przemocy. Aż 39 proc. uczniów przyznało, że nie uczestniczyło w zajęciach objaśniających, gdzie szukać pomocy w sytuacjach kryzysowych.
Podsumowując, problem przemocy rówieśniczej i domowej w Polsce ciągle jest aktualny. Ważne jest, by społeczeństwo zdało sobie z tego sprawę i podjęło konkretne działania mające na celu ochronę najmłodszych przed krzywdą. Wzmocnienie działań profilaktycznych w szkołach oraz zwiększenie dostępu do wsparcia psychologicznego to kluczowe kroki w kierunku zmniejszenia skali problemu.
