Nauczyciele przygotowują sprawdziany dla uczniów w różny sposób. Jedni sami opracowują je od podstaw. Drudzy wspomagają się Internetem i różnymi publikacjami. Zdarza się też, że korzystają z gotowców z książek dla nauczycieli otrzymanych od wydawnictw. Niektóre z oficyn pilnie strzegą takich materiałów i ich zakup jest mocno utrudniony. Ale polskie prawo chroni nas przed takimi sytuacjami. Za pośrednictwem bibliotek możemy dotrzeć do dowolnych, a więc również takich treści.
Nauczyciel powinien precyzyjnie określić, co trzeba umieć
Dobrą praktyką każdego nauczyciela, a właściwie jego podstawowym obowiązkiem, jest precyzyjne określenie wymagań. Ważne, aby pedagog zrobił to w taki sposób, by każdy uczeń bez trudu mógł przygotować się do lekcji, a później do sprawdzianów.
W praktyce jednak nie zawsze tak się dzieje. Niektórzy nauczyciele wręcz dążą do tego, by wytknąć podopiecznym to, czego nie umieją. A na tym często się nie kończy.
Bo obok stresujących lekcji, przebiegających w niesprzyjającej atmosferze, młodzi ludzie muszą jeszcze uzyskiwać pozytywne oceny ze sprawdzianów, do których czasem trudno im się przygotować – za sprawą braku precyzyjnych wymagań.
Kluczem do sukcesu odpowiednie materiały edukacyjne
Bywa, że rodzice stają na głowie, by pomóc swoim dzieciom w takich sytuacjach. Jeśli to się nie udaje lub jeśli nie mają na to czasu, posiadając na to środki, opłacają korepetytorów. Pół biedy, kiedy uczeń rzeczywiście napotyka na problem z jakimś przedmiotem. Wtedy z takich zajęć rzeczywiście może skorzystać.
Ale przecież nieraz dzieje się tak, że młody człowiek nie uczęszcza na prywatne lekcje dlatego, że czegoś nie umie, a dlatego, że nie potrafi spełnić niedostatecznie wyjaśnionych oczekiwań pedagoga.
Tymczasem jeśli taki nauczyciel przygotowuje sprawdziany z książki dla nauczyciela, płatne lekcje mogą okazać się niepotrzebne. Wystarczy wówczas zaopatrzyć się w niezbędne materiały. Często korzystają z nich zwłaszcza nauczyciele języków obcych i matematyki.
Można dotrzeć do książki, z której nauczyciel przygotowuje sprawdziany
Niektóre takie publikacje, zwłaszcza będące uzupełnieniem podręczników do nauki języków obcych, można bez trudu kupić, np. na Allegro. Inne są tylko w wydawnictwach, jednak w formie niedostępnej dla klientów z ulicy.
Niekiedy więc spotykamy sytuację, że np. daną książkę może nabyć wyłącznie dyrektor szkoły na prośbę nauczyciela, co wymaga złożenia w tej sprawie stosownego wniosku. Z tym, rzecz jasna, można sobie poradzić – np. przy pomocy znajomego pedagoga.
Ale dużo łatwiejsze jest dotarcie do publikacji za pośrednictwem większej biblioteki, jak np. Biblioteka Jagiellońska w Krakowie, Biblioteka Narodowa w Warszawie czy poprzez lokalną wypożyczalnię międzybiblioteczną.
Wydawnictwa mogą nie sprzedać książki dla nauczyciela uczniowi, ale nie mogą mu zakazać zapoznania się z nią w bibliotece
Otóż każdy wydawca, który sprzedaje daną książkę z preferencyjną stawką VAT-u, wynoszącą 5%, musi przekazać obowiązkowe egzemplarze do publicznych bibliotek. Teoretycznie dana pozycja powinna trafić do piętnastu bibliotek, obejmujących większość miast wojewódzkich.
W praktyce jednak można przyjąć, że w wariancie minimum każda książka, a także publikacje innego rodzaju, jak np. książki w wersji elektronicznej, musi znaleźć się w dwóch najważniejszych bibliotekach. Są to wspomniana już Biblioteka Jagiellońska oraz w Biblioteka Narodowa.
Mają one bowiem status bibliotek narodowych w Polsce. I w sposób szczególny zobowiązane są do udostępniania zainteresowanym dziedzictwa polskiej oraz światowej nauki i kultury.
Owo dziedzictwo stanowią nie tylko np. arcydzieła literatury, ale także podręczniki szkolne oraz uzupełniające je wszelkie materiały. To zatem także np. książki dla nauczycieli ze sprawdzianami. Każdy obywatel ma prawo się z nimi zapoznać.
Wątpliwości etyczne
Pozostaje jeszcze kwestia etyki przygotowań do sprawdzianów z wykorzystaniem książek dla nauczycieli. Z pewnością stanowi to formę obejścia problematycznego i nieraz opresyjnego systemu edukacyjnego. Rozwiązanie to wydaje się ostatecznością, gdy nie można postąpić inaczej.
Pamiętajmy także, że każda nauka, także z wykorzystaniem niestandardowych źródeł, również jest pełnoprawną nauką. Wybór materiałów w książkach dla pedagogów często jest spory i przygotowujący się z nich młody człowiek może nauczyć się znacznie więcej, niż ktokolwiek od niego wymaga.
Patrząc z tej perspektywy, możemy więc postrzegać książki dla nauczycieli po prostu jako nietypowe pomoce naukowe, sprzyjające skutecznemu zdobywaniu wiedzy. Choć znajdują się one nieraz na biurkach nauczycieli, nie są dostępne dla uczniów w prosty sposób.
