W kilku przypadkach sprzedawcy w Empiku odmówili sprzedaży gry Wiedźmin 3 Dziki Gon młodym graczom.
Na forach internetowych wrze, gdyż wielu młodym ludziom chcących zakupić grę Wiedźmin 3 Dziki Gon w salonach Empiku, a także w innych sklepach, zostało odesłanych z przysłowiowym kwitkiem. Sprzedawcy orzekli, że są oni za młodzi i gra nie zostanie im sprzedana.
Sprawa rozbiła się o oznaczenia PEGI, które znajdują się na pudełkach z grą Wiedźmin 3: Dziki Gon. Oznaczenia te pozwalają na określenie wieku odbiorców gier – 3, 7, 12, 16 i 18 lat. Dodatkowo wyraźnie wskazują drażliwe kwestie poruszane w grze – wulgarny język, dyskryminacja, narkotyki, strach, hazard, seks i przemoc.
Dzięki tym wyraźnym znaczkom rodzice mogą kontrolować gry, które chcą mieć ich dzieci, a sprzedawcy mogą szybciej określić, czy mogą sprzedać daną pozycję młodemu graczowi. Każde państwo może dodatkowo wprowadzać własne kryteria oceny gier, filmów i programów, a w niektórych przypadkach dopuszczenie danej produkcji na rynek wiązało się ze zmianami, które producenci musieli wprowadzić w swoich grach, np. zielona krew zamiast czerwonej, zombie zamiast przeciwników głównego bohatera, niektórych oznaczeń na mundurach, czy pojazdach itp.
Kierując się opisanymi wcześniej oznaczeniami, sprzedawcy odmówili sprzedaży gry Wiedźmin 3 Dziki Gon, gdyż znaczek PEGI 18 wskazuje, że powinny w nią grać jedynie osoby dorosłe. Problem w tym, że polskie prawo nic nie mówi o egzekwowaniu oznaczeń PEGI, tak jak ma to miejsce w przypadku na przykład sprzedaży alkoholu czy papierosów osobom niepełnoletnim.
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r.:
Art. 15. ust. 1. Zabrania się sprzedaży i podawania napojów alkoholowych (..) osobom do lat 18 (…).
ust. 2. W przypadku wątpliwości co do pełnoletności nabywcy sprzedający lub podający napoje uprawniony jest do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy.Ustawą o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z 9 listopada 1995 r.:
Art. 6. ust.1. Zabrania się sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom do lat 18
Art. 6 ust. 1a. W przypadku wątpliwości co do pełnoletności kupującego wyroby tytoniowe sprzedawca może zażądać okazania dokumentu potwierdzającego wiek kupującego.
Sprzedawcy nie mieli prawa odmówić sprzedaży gry niepełnoletnim, nawet mimo oznaczeń umieszczonych na opakowaniach gry, znajdują się one tam tylko jako informacja dla rodziców.
Dyskusyjna może wydawać się kwestia ograniczonej zdolności do czynności prawnych siedemnastolatka – zastanawia się Jakub Kralka, prawnik zajmujący się w naszym zespole problematyką prawa nowych technologii. Jednakże ograniczanie uprawnień osoby niepełnoletniej ma przede wszystkim wymiar ekonomiczny, a nie natury moralnej. Jeśli więc sprzedawca z jednej strony – powołując się na PEGI – odmawia sprzedaży GTA V czy Wiedźmina, a z drugiej strony nie widzi problemu w sprzedaży np. gry z serii FIFA – pomimo podobnej ceny – to wydaje się, że taki brak konsekwencji całkowicie obala argument o kierowaniu się przesłanką ograniczonej zdolności do czynności prawnych.
Bardziej trafnym wydawałby się argument o braku woli rozpowszechniania pornografii, co jest usankcjonowane w kodeksie karnym, jednak czy sprzedawca może zaryzykować tak odważną tezę, że Wiedźmin 3 to treści pornograficzne? Wydaje mi się, że byłaby to nadinterpretacja.
Sprzedawca, który odmawia sprzedaży gry dziecku w wielu 13-18 lat, które ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych, naraża się na oskarżenie o popełnienie wykroczenia z art. 135 kodeksu wykroczeń.
Kto, zajmując się sprzedażą towarów w przedsiębiorstwie handlu detalicznego lub w przedsiębiorstwie gastronomicznym, ukrywa przed nabywcą towar przeznaczony do sprzedaży lub umyślnie bez uzasadnionej przyczyny odmawia sprzedaży takiego towaru, podlega karze grzywny.
Dla odmowy sprzedaży konsekwencje prawne przewiduje także kodeks cywilny. Do czasu, gdy oznaczenia PEGI lub jakiekolwiek inne znajdą swojego miejsca w systemie prawnym Polsce, sprzedawcy nie powinni odmawiać sprzedaży gry oznaczonej jako przeznaczona dla osób dorosłych nastolatkowi. Każdą tego typu wątpliwość można skonsultować z naszymi prawnikami, którzy są stale dostępni pod adresem kontakt@bezprawnik.pl.
Zdjęcie z z materiałów promocyjnych gry Wiedźmin 3 Dziki Gon
