Nowa regulacja zastąpi tę z 1959 roku, która nie przystaje do współczesnej epoki. Teraz oficjalnie i dokładnie będzie wiadomo m.in., kto ma prawo do organizacji pochówku, co zrobić, jeśli grób jest pusty, i czym właściwie jest prawo do grobu. Jak zaznaczył pełnomocnik premiera ds. ochrony miejsc pamięci Wojciech Labuda, wprowadzenie nowych regulacji jest motywowane chęcią scyfryzowania procesu od zgonu aż po pochówek.

Na mocy nowych przepisów papierową kartę zgonu zastąpi dokument elektroniczny, a dane będą trafiały do państwowej bazy. Rodzina zmarłego otrzyma numer karty zgonu, podobnie jak teraz trafia do nas kod e-recepty. Dzięki cyfryzacji obsługa administracyjna zostanie uproszczona, ponieważ poszczególne instytucje będą miały elektroniczny dostęp do potrzebnych im informacji.

Nowelizacja wprowadzi instytucję koronera, czyli wyspecjalizowanego lekarza powołanego do stwierdzania zgonów, zatrudnianego przez wojewodę. Koronera dostępnego całodobowo będą mogli wezwać lekarze rodzinni lub policja w razie problemów ze wskazaniem przyczyny zgonu pacjenta w domu.

Miejsca pamięci zostaną zebrane w dostępnej online centralnej bazie danych o cmentarzach i miejscach pochówku. Znajdą się tu mapy cmentarzy, lokalizacje grobów i informacje na temat osób w nich pochowanych wraz z terminem, do którego opłacono mogiłę. Tym samym udostępnianie przez zarządców cmentarzy map i wiadomości na temat pogrzebanych nie będzie wyjątkiem, lecz normą uregulowaną prawnie. System będzie agregował informacje z już istniejących baz danych, np. bazy grobów z cmentarzy wojennych.

Z cyfryzacją miejsc pamięci łączy się konieczność utworzenia rejestru cmentarzy. Właściciele powinni dołączyć do niego w ciągu roku od wejścia nowelizacji w życie. Labuda zakłada, że możliwie wszystkie cmentarze powinny znaleźć się w bazie do 2026 roku, kiedy to rejestr ruszy w pełni.

Na zmiany muszą przygotować się również zakłady pogrzebowe. Na mocy ustawy Polska w ślad za innymi krajami wprowadzi przepisy dotyczące materiałów, z których można produkować trumny. Będą też określone limity emisji szkodliwych substancji z krematoriów.

Na początku przewidywano, że nowe przepisy zaczną obowiązywać wcześniej. Jednak – jak wyjaśnił pełnomocnik Wojciech Labuda – ze względu na prace informatyczne, przedłużające się uzgodnienia, kryzys energetyczny i wojnę na Ukrainie termin wprowadzenia zmian trzeba było przesunąć. Regulacje mają wejść w życie z początkiem czerwca 2023 roku.