Znalezisko, niezależnie od jego wartości, trzeba zgłosić odpowiednim instytucjom. Warto pamiętać, że choć grunt należy do właściciela, to nie wszystkie skarby znajdujące się pod ziemią są jego własnością. Przykładem są kopaliny – od węgla i soli, po rudy metali i wody termalne. One z mocy prawa przechodzą na własność Skarbu Państwa.
Odkrycie skarbu na własnym podwórku może kosztować miesiące opóźnienia inwestycji
Odnalezienie skarbu wiąże się z koniecznością natychmiastowego poinformowania wojewódzkiego konserwatora zabytków. Można to zrobić osobiście, poprzez urząd gminy, burmistrza czy prezydenta miasta albo zgłosić się bezpośrednio do muzeum lub instytucji archeologicznej. Wojewódzki konserwator zabytków w ciągu 5 dni od otrzymania zgłoszenia dokonuje oględzin odkrytego przedmiotu.
Do czasu przyjazdu specjalistów miejsce trzeba zabezpieczyć, a wszystkie prace ziemne i budowlane – wstrzymać. Archeolog ocenia znalezisko i decyduje, czy konieczne są dalsze badania. Jeśli teren okaże się archeologicznie cenny, właściciel działki musi liczyć się z opóźnieniem inwestycji nawet o kilka miesięcy. I to on pokrywa koszty zabezpieczenia terenu i badań.
Sprawdź polecane oferty
Allegro 1200 - Wyciągnij nawet 1200 zł do Allegro!
Citi Handlowy
Telewizor - Z kartą Simplicity możesz zyskać telewizor LG!
Citi Handlowy
RRSO 20,77%
Skarby z twojej działki należą do państwa, a ty możesz liczyć tylko na premię lub dyplom
Nawet jeśli przedmioty znalezione na działce są wyjątkowo cenne, nie trafią do właściciela gruntu, lecz do Skarbu Państwa. Znalazca może jedynie ubiegać się o nagrodę pieniężną. Jej wysokość wynosi maksymalnie 30-krotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego roku albo 1/10 wartości skarbu.
W przypadku przedmiotów współczesnych, które mają właściciela, znalazcy przysługuje znaleźne w wysokości 10 proc. wartości znaleziska. Jednak jeśli odkrycie nie ma większej wartości historycznej czy materialnej, nagroda finansowa zostanie zastąpiona dyplomem.
Prawo przewiduje kary dla osób, które nie zgłoszą odkrycia
Grzywna może sięgnąć nawet 20-krotności minimalnego wynagrodzenia – przypomina Odkrywca.pl. Wysoka kara wynika z faktu, że dla naukowców nieocenione są nie tylko same przedmioty, lecz także kontekst ich odkrycia: warstwy ziemi, otoczenie i miejsce znalezienia. Ich zniszczenie podczas prac budowlanych niweczy szansę na pełne badania.
Jeszcze poważniejsze konsekwencje grożą za przywłaszczenie lub zniszczenie skarbu. Przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej może skończyć się karą więzienia do 3 lat, a zniszczenie zabytku – do 8 lat. Kara za przywłaszczenie jest regulowana przez art. 284 Kodeksu karnego, a zniszczenie zabytku przez art. 108 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
