Z danych Narodowego Banku Polskiego wynika, że bankomaty w Polsce znikają w zatrważającym tempie. Tylko w tym roku z polskich miejscowości zniknęło ponad 1 tys. urządzeń. W ich demontowaniu przoduje sieć Euronet, która rozpoczęła demontaż kilkuset własnych bankomatów w wielu miejscowościach. Władze sieci argumentują ten ruch brakiem dochodów z funkcjonowania bankomatów, szczególnie w przypadku miasteczek i wsi. Jednak są jeszcze inne powody takiego stanu rzeczy.
Spadek liczby bankomatów jest drastyczny. Klienci coraz rzadziej chcą z nich korzystać
Narodowy Bank Polski poinformował, że pod koniec marca 2024 roku funkcjonowało w Polsce 20 869 bankomatów. Z informacji przekazanych przez portal Bankier.pl wynika, że to aż o 1300 urządzeń mniej w porównaniu z grudniem 2023 roku. To jednak nie koniec złych informacji dla właścicieli bankomatów. Drastycznie spada także liczba wpłat i wypłat, które są realizowane przez klientów w tego typu urządzeniach. Szef Euronetu Marek Szafirski tak argumentował na łamach Bankier.pl konieczność ograniczania liczby bankomatów w Polsce:
Na usługach bankomatowych kilkukrotnie więcej zarabiają podmioty trzecie, a nie operatorzy faktycznie tę usługę świadczący. Czyni to rynek niezwykle ograniczonym i trudnym dla nielicznych już w Polsce, niezależnych operatorów bankomatowych, którzy znajdują się na końcu łańcucha obrotu.
Euronet próbował zwrócić uwagę na narastający problem poprzez niedawną akcję protestacyjną – klienci nie mogli wypłacić więcej niż 200 zł w maszynach sieci w całej Polsce. Kolejnym powodem kryzysu w branży jest lawinowo rosnącą popularność szybkich płatności bezgotówkowych.
Operatorzy bankomatów narzekają na koszty, a RPO reaguje na likwidowanie urządzeń w wielu miejscowościach
Z badania „Analiza rynku bankomatów w Polsce”, które zostało przeprowadzonego przez naukowców z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, wynika, że całkowite koszty, które dotyczą pojedynczego bankomatu wzrosły w 2022 roku o 21 proc. dla operatorów bankowych i o 25 proc. dla operatorów niezależnych. Spadła także marża zysku operacyjnego z 9 do 3,79 proc.
Jednak Rzecznik Praw Obywatelskich nie zważa na tego typu argumenty. W marcu 2023 roku skierował on pismo do prezesa Związku Banków Polskich, w którym wskazywał na coraz bardziej palący problem braku dostępności do bankomatów mieszkańców małych miasteczek i wsi. RPO zwracał w piśmie uwagę na fakt, że gotówka jest w dalszym ciągu legalną i pełnoprawną formą płatności, a likwidowanie bankomatów w wielu miejscowościach przyczynia się do wykluczenia społecznego ich mieszkańców. Dotyczy to przede wszystkim osób niepełnosprawnych i w podeszłym wieku.
