Czym w zasadzie jest patent? Jak go uzyskać, oraz jakie działania należy podjąć, aby zapewnić skuteczną ochronę patentową.
Czym jest patent?
Patent to ochrona prawna przewidziana dla konkretnej innowacji/wynalazku. Innymi słowy jest to prawo do wyłącznego korzystania z danego wynalazku prze określony czas. Ochrony udziela organ państwowy lub międzynarodowy. W Polsce jest to Urząd Patentowy RP. Jeśli zatem przy swojej pracy wykorzystujesz innowacyjne technologie oraz rozwiązania powinieneś rozważyć zgłoszenie patentu. Udzielane są one na nowe wynalazki, które nadają się do przemysłowego stosowania. Dzięki patentom będziesz miał możliwość zabezpieczenia się przed bezprawnym wykorzystaniem opracowywanej przez ciebie innowacji/rozwiązania.
Co istotne, patenty stanowią – w wielu przypadkach bardzo pokaźną – wartość majątkową. Właściciel patentu ma więc realne możliwości uzyskiwania wymiernych korzyści majątkowych poprzez np. odpłatne udzielanie licencji na wykorzystanie danego rozwiązania.
Czym jest wynalazek?
W polskim systemie prawa brak definicji legalnej wynalazku. Jednak ustawa Prawo własności przemysłowej wskazuje pewne kryteria, które musi spełniać wynalazek, aby mógł zostać objęty ochroną patentową. Patenty udzielane są bez względu na dziedzinę nauki/techniki. Mają chronić wynalazki, które są:
- nowe;
- posiadają poziom wynalazczy;
- możliwe jest ich przemysłowe zastosowanie.
W tym zakresie konieczne jest właściwe zdefiniowanie wynalazku. W szczególności może dotyczyć wytworu materialnego (ukształtowanego lub nieukształtowanego przestrzennie) nadającego się do wykorzystania, określonego za pomocą cech technicznych odnoszących się do jego budowy lub składu albo sposobu technicznego oddziaływania na materię (ożywioną lub nieożywioną) albo jego nowego zastosowania.
Prawo patentowe zakłada, że wynalazkami nie są odkrycia, teorie naukowe ani metody matematyczne. Przymiotu wynalazku nie posiadają także wytwory o charakterze jedynie estetycznym, jak również plany, zasady ani metody dotyczące działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier.
Patentu nie otrzymają także wytwory, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki oraz wytwory lub sposoby których: możliwość wykorzystania nie może być wykazana, lub wykorzystanie nie przyniesie rezultatu spodziewanego przez zgłaszającego – w świetle przyjętych i uznanych zasad nauki. Nie będzie możliwe także uzyskanie patentu na programy do maszyn cyfrowych oraz na przedstawienie informacji.
- Czytaj też: Polskie uczelnie są leniami patentowanymi, ale nie patentowymi. Najlepsze zgłaszają ponad setkę rocznie
Jak uzyskać patent?
Aby zapewnić właściwą prawną ochronę należy dokonać zgłoszenia wynalazku do Urzędu Patentowego RP. Obecnie zgłoszeń można dokonywać zarówno osobiście, w formie papierowej, jak również elektronicznie, za pośrednictwem platformy usług elektronicznych urzędu. Zdarza się, że przy zgłoszeniach patentowych istotną rolę odgrywa czas. Dlatego ustalono, że zgłoszenie uważa się za dokonane w dniu, w którym wpłynęło do Urzędu.
Zgłoszenie powinno zawierać:
- podanie, w którym zgłaszający wskaże swoje dane, szczegółowo określi przedmiot zgłoszenia oraz wniosek o udzielenie patentu;
- opis wynalazku ujawniający jego istotę;
- zastrzeżenie lub zastrzeżenia patentowe (ochronne) zawierające zespół cech technicznych niezbędnych do określenia przedmiotu wynalazku;
- abstrakt opisu, w którym zostaną ujęte skondensowane oraz jasne informacje określające wynalazek oraz jego charakterystyczne cechy – techniczne rozwiązania, co do zasady nie powinien przekraczać 1/3 strony A4;
- rysunki, szkice, plansze o ile są niezbędne do objaśnienia wynalazku).
Dodatkowo, do zgłoszenia obligatoryjnie należy wnieść stosowną opłatę. W sytuacji, gdy dokonujesz zgłoszenia osobiście/listownie będzie to kwota w wysokości 550 zł. O 50 zł mnie zapłacisz, jeśli dokonasz zgłoszenia w formie elektronicznej. Ponadto, urząd wprowadził fakultatywne opłaty należne w przypadku zbyt liczebnych stronnicowo zgłoszeń. Dodatkowa opłata w wysokości 25 zł za każdą stronę ponad 20 stron opisu, zastrzeżeń i rysunków, a także opłata w wysokości 100 zł za oświadczenie o korzystaniu z pierwszeństwa – za każde pierwszeństwo.
Szczegółowy opis procedury zgłoszeniowej znajduje się na stronie Urzędu Patentowego RP.
