Dodatkowy zasiłek opiekuńczy z ZUS można uzyskać przy okazji ogólnokrajowych problemów z koronawirusem. Zagadnienie to wyjaśnia nam jeden z wiodących specjalistów d/s systemu ubezpieczeń społecznych, dr Tomasz Lasocki z Katedry Prawa Ubezpieczeń Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Charakter dodatkowego zasiłku opiekuńczego:
Możliwe byłyby dwie interpretacje:
- jest to świadczenie niemal identyczne, ale jednak nie to, o którym mowa w ustawie zasiłkowej (DODATKOWY zasiłek to jednak nie ZASIŁEK)
- jest to po prostu zasiłek opiekuńczy, tylko, że okres jego pobierania nie jest wliczany do okresu zasiłkowego (czasu, przez który można pobierać „zwykły” zasiłek opiekuńczy). Przychylam się do drugiej opcji – ponieważ po pierwsze w przepisie stwierdzono, że przysługuje on w trybie i na zasadach ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, po drugie wybór opcji „a” może byłby tańszy dla państwa, ale wątpię, żaby ktoś zdecydował się na otwartą wojnę z opinią publiczną w tej sprawie.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy – kiedy przysługuje:
- dziecko musi uczęszczać na co dzień do placówki (żłobek, klubik, przedszkole, szkoła);
- placówka ma być zamknięta z powodu COVID (od poniedziałku wszystkie);
- ubezpieczony musi być zwolniony od wykonywania pracy (nie wykonuje w tym czasie pracy czy działalności nawet zdalnie) po to aby osobiście opiekować się dzieckiem.
Komu przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy?
Ubezpieczonemu tj. osobie posiadającej ubezpieczenie chorobowe (nie mylić ze zdrowotnym). Dla każdego pracownika jest ono obowiązkowe, ale zleceniobiorcy czy przedsiębiorcy mają je dobrowolne (jeżeli będąc przedsiębiorcą płacisz miesięcznie 1431 zł, to opłacasz to ubezpieczenie). W szczególności przedsiębiorcy, którzy lubią „oszczędzać” na składkach albo nie dotrzymują terminów płatności, mogą zdziwić się, że ZUS odmówi wypłaty. Szkoły będą zamknięte w poniedziałek, a zgodnie z art. 35 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych można zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia w wybranym przez siebie terminie. Zleceniobiorcy muszą o to prosić zleceniodawcę, ale przedsiębiorcy mogą to zrobić osobiście.
W jaki sposób uzyskać zasiłek opiekuńczy?
Jeżeli zgłoszenie dokona się dzisiaj (14 marca) lub jutro (15 marca) np. przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE), to od poniedziałku będzie można nabyć prawo do zasiłku, ponieważ w tym przypadku nie ma tzw. okresu wyczekiwania na świadczenie. Ponowne zgłoszenie do ubezpieczenia chorobowego polecałbym nie tylko osobom, które nie zgłosiły się do ubezpieczenia, ale również tym, którzy nie zawsze pilnowali opłacania składek do 10 dnia miesiąca – unikniecie wyjaśnień przed ZUS, a jeżeli okaże się, że nie było zaległości, to złożenie dodatkowego wniosku nie pogorszy sytuacji. Należy bezwzględnie pamiętać, że do 10 kwietnia trzeba opłacić składkę za marzec.
W jakiej wysokości przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy?
Wysokość zasiłku zależy od kwot, od jakich odprowadzało się składki. Kolejna przewaga pracowników – dostaniecie zasiłek ściśle powiązany z zarobkami, bo od każdej zarobionej złotówki płaciliście składkę. Osoby, które skusiły się na „oszczędzanie” na składkach dostaną mniej. Innymi słowy przychód „ukryty” przed ZUS pracą na czarno, rozbiciem zarobku na kilka umów czy nawet skorzystaniem z rządowych zachęt (np. mały ZUS+) nie będzie dostrzeżony przez Zakład.
Bonus dla „chytrych” przedsiębiorców
Przedsiębiorcy lubiący płacić najniższe możliwe składki, 14-dniowy okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego odliczą od składek za marzec (45% kosztu składek na ubezpieczenia społeczne). Z odliczeniem polecam poczekać do wypłaty zasiłku z ZUS – pewnie do połowy kwietnia – wówczas złożycie korektę.
Wnioski:
Dlaczego pracownicy mają tak łatwo, a na przedsiębiorców czyha tyle pułapek? No cóż, pracownicy nie mają opcji – muszą zawsze płacić składki od tego co zarobią i koniec. Przedsiębiorcy mogą oszczędzać na ubezpieczeniu na wiele sposobów. Oszczędzanie na ubezpieczeniu to świetna sprawa. Pod jednym warunkiem – że się nic nie stanie, a właśnie się dzieje. Dlatego naukowcy od lat postulują naprawienie wielu luk w systemie, którego fundamenty nie zmieniły się od czasów gospodarki centralnie planowanej. Ubezpieczenie społeczne jest jedną z największych zdobyczy cywilizacyjnych, ale musimy ochronić je nie tylko przed fiskalizmem, rozdawnictwem ale również przed nihilizmem, ponieważ właśnie w takich chwilach ono służy nam.
Stosowane przepisy:
– art. 4 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 374);
– art. 32 ust. 1 pkt 1 lit. a; art. 48; art. 48a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 645 ze zm.);
– art. 11 ust. 2; art. 14 ust. 2 pkt 2; art. 18 ust. 10; art. 35 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 266 ze zm.).
