Czym jest praca w godzinach nadliczbowych?
Zgodnie z definicją, zawartą na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej praca w godzinach nadliczbowych to praca wykonywana podczas obowiązujące pracownika normy czasu pracy oraz praca, która jest wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy. Oczywiście musi to wynikać z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy.
W teorii, jeżeli co jakiś czas wypada nam sobota pracująca i w tygodniu wypracujemy 48 godzin, zamiast 40, mamy styczność z pracą w godzinach nadliczbowych. Sytuacja nie jest jednak tak oczywista, ponieważ tygodniową normę nie wylicza się na podstawie każdego tygodnia, a na podstawie okresu rozliczeniowego.
Czym jest okres rozliczeniowy?
Okres rozliczeniowy to zgodnie z przepisami prawa, a także ze stanowiskiem Państwowej Inspekcji Pracy to ustalony w zakładzie pracy przedział czasu, w którym pracodawca ma obowiązek rozliczyć czas pracy pracownika. Okres rozliczeniowy może być więc w granicach rozsądku kształtowany indywidualnie przez Zakłady Pracy. Może to być miesiąc kalendarzowy, kwartał, bądź też rok kalendarzowy.
Sprawdź polecane oferty
RRSO 21,36%
Pracodawcy zwykle decydują się na wprowadzenie kwartalnego bądź półrocznego okresu rozliczeniowego. Jeżeli ten bowiem byłby zbyt krótki, mogłyby się pojawić problemy, właśnie wynikające z odpowiedniego obliczenia czasu pracy pracownika i pracy w godzinach nadliczbowych.
Jak obliczyć, czy pracownik pracował w godzinach nadliczbowych?
Praca w godzinach nadliczbowych występuje tylko i wyłącznie wtedy, jeżeli pracownik pracował średnio więcej niż 40 godzin tygodniowo, w całym okresie rozliczeniowym (oczywiście uwzględniając urlopy i zwolnienia lekarskie, które to odpowiednio zmniejszają wymiar czasu pracownika). Jak podaje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, aby określić, czy w danym przypadku praca w sobotę to praca w godzinach nadliczbowych, należy:
-
zsumować czas pracy faktycznie przepracowany przez pracownika i liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, a następnie:
-
odjąć liczbę godzin, za które pracownik otrzymał dodatek z tytułu przekroczenia normy dobowej, a następnie:
-
odjąć iloczyn liczby dni wykraczających poza pełne tygodnie okresu rozliczeniowego pomiędzy poniedziałkiem a piątkiem i 8 godzin, po czym:
-
podzielić otrzymany wynik przez liczbę tygodni okresu rozliczeniowego.
Jeżeli otrzymany wynik jest wyższy niż 40 godzin, oznacza to, że doszło do pracy w godzinach nadliczbowych wynikających z przekroczenia przeciętnej 40-godzinnej normy czasu pracy w okresie rozliczeniowym.
Jeżeli więc pracownik, w związku ze swoim harmonogramem pracy w danym tygodniu przepracuje 48 godzin, to będzie to pracą w godzinach nadliczbowych tylko w sytuacji, gdy nie wykorzysta dodatkowego dnia wolnego za ten dzień do końca okresu rozliczeniowego.