Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak podkreśla, że szczepienie dzieci jest częścią realizacji prawa dziecka do ochrony zdrowia. Brak powszechnej wiedzy i wsparcia w tej kwestii powoduje, że rodzice często nie wiedzą, do kogo się zwrócić, aby uzyskać rzetelną, specjalistyczną poradę. Dlatego edukacja i dostęp do fachowej konsultacji stają się niezbędne.
Liczba odmów szczepień dzieci rośnie lawinowo z różnych powodów
Dane Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Instytutu Badawczego wskazują, że w ostatnich kilku latach liczba odmów poddania dzieci szczepieniu podwoiła się. Jeszcze w 2021 przyjęto niecałe 62 tys. odmów, a w 2019 prawie 50 tys. W 2023 było to już niemal 90 tys.
Rodzice, którzy nie chcą poddać dziecka szczepieniu, jako powody podają m.in. potencjalne skutki uboczne szczepień, nie znają dokładnie mechanizmu działania szczepionki, nie ufają lekarzom. Albo twierdzą, że szczepionki są promowane przez koncerny farmaceutyczne wyłącznie dla zysku.
Rodzice mają problem z zasięgnięciem fachowej konsultacji w sprawie szczepienia
Rzeczniczka zwróciła uwagę, że w Polsce nie funkcjonuje system specjalistycznych poradni szczepień ochronnych, które mogłyby udzielać konsultacji. W sytuacjach, gdy dziecko ma poważne problemy zdrowotne lub wymaga indywidualnego podejścia, rodzice nie zawsze mają możliwość zasięgnięcia fachowej opinii.
Problem dotyczy również praktycznych aspektów szczepień. Na przykład wykonanie szczepienia przeciwko gruźlicy poza oddziałem noworodkowym bywa utrudnione. Przyczyną są ograniczenia techniczne, konieczność zebrania większej liczby dzieci do zabiegu czy brak procedur w poradniach POZ.
W związku z tym Rzeczniczka proponuje uruchomienie sieci specjalistycznych poradni – najlepiej przynajmniej jednej w każdym województwie – gdzie możliwe byłoby wykonanie wszystkich zaległych szczepień oraz uzyskanie profesjonalnej konsultacji.
Rzeczniczka Praw Dziecka chce, żeby szczepienia stały się absolutnym standardem
Zdaniem Rzeczniczki Praw Dziecka konieczne jest prowadzenie systematycznych działań na rzecz popularyzacji szczepień ochronnych i edukacji społeczeństwa. Według środowiska lekarskiego szczepienia pozostają najskuteczniejszym narzędziem ochrony przed chorobami zakaźnymi i powinny być postrzegane jako podstawowy element profilaktyki zdrowotnej dzieci.
Docenione zostały już działania Ministerstwa Zdrowia i nadzoru sanitarnego, w tym wprowadzenie systemu elektronicznej karty szczepień. Jednak sama dostępność informacji nie wystarcza – trzeba jeszcze umieć te informacje przekazać. Dostęp do wysoko skojarzonych szczepionek, odpowiadających potrzebom epidemiologicznym, powinien być standardem, a nie propozycją do rozważenia.
