Dodatek za nadgodziny
Zdecydowanie najczęściej dodatek do wynagrodzenia pracownicy otrzymują w związku z robieniem nadgodzin. W takim przypadku można bowiem mówić o przekroczeniu ich normy dobowej czasu pracy. Co do zasady norma ta wynosi 8 godzin na dobę w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy i w sumie 40 godzin tygodniowo. Warto jednak wspomnieć, że istnieją także inne systemy czasu pracy, w których norma będzie mogła wynosić np. 12 godzin – wtedy dopiero przy wypracowaniu 13. czy każdej kolejnej godziny można mówić o godzinach nadliczbowych.
Praca w godzinach nadliczbowych dopuszczalna jest tylko w szczególnych sytuacjach takich jak konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii albo w razie szczególnych potrzeb pracodawcy. Pracodawca nie może jednak planować pracy w taki sposób, by z góry zakładać, że pracownik zostanie po godzinach.
Co więcej, zgodnie z przepisami w pierwszej kolejności za przepracowane nadgodziny pracownik powinien otrzymać czas wolny w danym okresie rozliczeniowym – np. móc przyjść do pracy później. Dopiero, gdy nie jest to możliwe, należy się mu wynagrodzenie. Praktyka pokazuje jednak, że większość pracodawców woli płacić dodatek do wynagrodzenia niż udzielać pracownikowi wolnego.
Sprawdź polecane oferty
RRSO 21,36%
A wspomniany dodatek będzie wynosił co do zasady 50%. Istnieją jednak wyjątki, kiedy to pracownik otrzyma dodatkowe 100% za każdą godzinę, gdy:
- pracował w ramach nadgodzin w niedzielę, święto albo w porze nocnej
- przekroczył przeciętną tygodniową normę czasu pracy (a więc przepracował więcej niż 40 godzin tygodniowo – np. z tytułu dodatkowej pracy w sobotę).
Dodatek za pracę w niedzielę i święta
Czasami też pojawia się konieczność, by pracownik stawił się do pracy w niedzielę lub święto ustawowo wolne do pracy. Sytuacja ta nie dotyczy jednak pracy w systemie weekendowym, w którym siłą rzeczy swoje obowiązki pracownicy zawsze wykonują w niedzielę.
W pozostałych jednak przypadkach, tj. kiedy pracownik stawił się do pracy w niedzielę czy święto ze względu na szczególne okoliczności (zwykle z uwagi na szczególną potrzebę po stronie pracodawcy) przysługuje dzień wolny od pracy. W przypadku pracy w niedzielę pracodawca powinien go udzielić w ciągu 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli, a w przypadku święta – do końca okresu rozliczeniowego.
Jeśli natomiast udzielenie takiego dnia wolnego nie jest możliwe, pracownikowi należy się dodatek do wynagrodzenia wysokości 100%.
Praca w porze nocnej
Dodatek do wynagrodzenia należy się także za pracę w porze nocnej. Zgodnie z przepisami za porę nocną uważa się 8 godzin miedzy 21 a 7. To pracodawca decyduje więc, które 8 godzin w jego zakładzie pracy można uznać za porę nocną (np. 21-5 albo 23-7). Za każdą przepracowaną w nocy godzinę pracownikowi będzie przysługiwał obowiązkowy dodatek do wynagrodzenia w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę.
