W dobie rozwijającej się generatywnej sztucznej inteligencji, kreatywność jest niewątpliwie narażona na poważny kryzys. Zamiast szukać nowatorskich rozwiązań problemów, wiele osób używa chatbota, a ten podaje im bez głębszej refleksji z ich strony gotowy wynik „na tacy”. Następnie odpowiedź jest traktowana bezduszną sekwencją „kopiuj, wklej” i dalej żyje swoim życiem. Jak wynika z badań Canva, osoby te mogą tego jeszcze żałować.
Raport o Kreatywności w Edukacji
Canva, czyli jedna z najpopularniejszych platform umożliwiających m.in. tworzenie materiałów multimedialnych na media społecznościowe, przeprowadziła w czerwcu tego roku badanie odnośnie kreatywności w edukacji. Wzięło w nim udział 3066 osób ze Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, oraz Australii. Największą grupę stanowili absolwenci szkół (1234 osoby), później menadżerowie ds. rekrutacji (917), oraz nauczyciele (915), .
Kreatywność to przyszłość – taki najprostszy wniosek możemy wysnuć po zaznajomieniu się z raportem. Aż 85% badanych menadżerów uważa, że za sprawą rozwoju sztucznej inteligencji kreatywne myślenie będzie coraz bardziej pożądane. Już teraz trzy czwarte menadżerów traktuje kreatywne myślenie jako priorytet w trakcie procesu rekrutacyjnego.
Przy rekrutacji kreatywność nie jest traktowana gorzej niż tradycyjne przedmioty STEM (nauka, technologia, inżynieria, matematyka) – jest traktowana przynajmniej tak samo. Jednocześnie łatwo możemy domyślić się skąd aż takie zapotrzebowanie na osoby kreatywne – według menadżerów odpowiedzialnych za rekrutacje, ponad połowa absolwentów nie ma rozwiniętych silnych umiejętności kreatywnych.
Co z absolwentami?
Z raportu dowiadujemy się również:
Przeglądamy ponad 300 tysięcy aplikacji rocznie, a najlepszymi kandydatami są ci, którzy potrafią myśleć nieszablonowo i podchodzić do problemów z kreatywnym nastawieniem
Sami absolwenci szkół również są świadomi jak ważną rolę odgrywa kreatywność – aż 80% z nich uważa, że jest ona kluczem do sukcesu. Niestety, jednocześnie zaledwie 38% nauczycieli uważa, że absolwenci są w tym zakresie odpowiednio przygotowani. Kto jest winien? Czyżby system edukacji? Dla przykładu możemy spojrzeć na Wielką Brytanię, gdzie zapowiedziano cięcia budżetowe na obszary związane ze sztuką i designem. Eksperci już sygnalizują, że decyzja ta może pogłębić istniejący już problem z dostępnością do branży kreatywnej.
Mniej niż 25% uczniów na poziomie A-level (odpowiednik klasy maturalnej) miało usłyszeć rekomendację odnośnie kariery w branży kreatywnej. Z drugiej jednak strony należy zauważyć, że nie trzeba studiować malarstwa, czy architektury, żeby być kreatywnym. Osoby kreatywne są jak najbardziej obecne na ścisłych kierunkach politechnicznych.
Współpraca człowieka z AI kluczem do sukcesu
Jacqueline Lane z Harvard Business School przeprowadziła wraz ze swoim zespołem badanie, którego celem było sprawdzenie „jak AI radzi sobie z problemami otwartymi, które nie zostały jeszcze rozwiązane – tymi, gdzie potrzeba różnorodnej wiedzy i perspektyw, aby zrobić postęp”.
Zadaniem dla ludzi i maszyny było zaproponowanie biznesowych pomysłów dla zrównoważonej gospodarki o obiegu zamkniętym – produkty mają być wykorzystywane ponownie lub poddawane recyklingowi.
W badaniu wzięło około 125 osób. Jednym z przykładowych ludzkich rozwiązań było wykorzystanie dynamicznego algorytmu, który ustalałby ceny produktów w sklepach – tak, aby zminimalizować zjawisko marnowania żywności.
Jednocześnie w tym samym czasie zespół badawczy zajął się generowaniem rozwiązań przy pomocy ChataGPT. Modyfikował prompty tak, aby tworzyć coraz więcej nowych pomysłów:
Nieustannie osiągaliśmy wyższej jakości wyniki, gdy AI wymyślała pomysł, a następnie mieliśmy instrukcję, która mówiła: Upewnij się, że zanim stworzysz kolejny pomysł, jest on inny od wszystkich poprzednich
Rozkazywał także chatbotowi, aby ten naśladował perspektywę osoby z określonej branży, a także nieustannie przypominał o braniu pod uwagę zadanych w ramach badania kryteriów.
Wyniki badania
Zespół badawczy zatrudnił 300 ekspertów związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym, aby ci ocenili pomysły przedstawione przez ludzi i sztuczną inteligencję.
Rezultaty opublikowane w czasopiśmie Organization Science opublikowano rezultaty badania stwierdzają jednoznacznie – zarówno człowiek, jak i AI mają swoje mocne strony. Ludzie zaproponowali bardziej nowatorskie propozycje, ale za to rozwiązania maszyny były bardziej praktyczne.
Badacze zawarli także rekomendacje dla biznesu w kontekście używania generatywnej AI. Ważnym aspektem jest oczywiście umiejętność zadawania właściwych pytań – wymaga to znajomości specyfiki samego problemu, ale także wiedzy nt. funkcjonowania samego chatbota. Badacze nie rekomendują zbytniego polegania na AI, ponieważ może to doprowadzić do obniżenia poziomu kreatywności. Generatywna AI ma być traktowana jako narzędzie współpracy: burza mózgów + udoskonalanie, zwiększenie wartości i wykonalności pomysłu przez AI.
Jacqueline Lane podsumowuje:
Wciąż musimy kierować nasze umysły ku przyszłości i wyobrażać sobie nowe rzeczy, gdy prowadzimy AI do stworzenia najlepszych rozwiązań.
To co z tą pracą?
Generatywne systemy sztucznej inteligencji potrafią naprawdę wiele – podsumować tekst książki i artykułu, wykryć wzór w analizowanych przez nią danych, przedstawić rozwiązanie zadania matematycznego, zaprogramować proste rzeczy, czy tworzyć prace pochodne, inspirowane jakimś konkretnym twórcą.
Zadajmy sobie jednak pytanie – czy ta technologia tworzy jednak jakieś innowacyjne pomysły? W końcu szkolenie sztucznej inteligencji polega na dostarczaniu danych, których źródłem tak naprawdę zawsze jest ludzki mózg. Sztuczna inteligencja będzie w stanie wykonywać coraz lepiej najbardziej powtarzalne zadania, jednocześnie zagrażając stanowiskom juniorskim, które w dużej mierze na tym polegały. Czy ewentualny zanik stanowisk juniorskich może zagrażać rozwojowi ludzkiej kreatywności od podstaw? Trudno w to uwierzyć – w końcu firmy muszą kimś zasilić swoje szeregi w przyszłości, jeśli nie będą w stanie rozwiązać tego problemu przy pomocy AI. Być może po prostu czeka nas rewolucja w sposobie kształtowania się ścieżek zawodowych?
Niezależnie od tego, umiejętne wykorzystywanie systemów inteligentnych nie jest niczym złym. Pamiętajmy jednak, że to człowiek był, jest i będzie „dyrektorem kreatywnym” sztucznej inteligencji. Jeśli nie będziemy wykazywać się kreatywnością, a jedynie powtarzalnością wykonywanych przez nas zadań, to nie zdziwmy się, gdy pewnego dnia poczujemy oddech sztucznej inteligencji na naszych plecach.
