Wysokość kosztów zastępstwa procesowego uregulował - zgodnie z ustawową delegacją - Minister Sprawiedliwości dwoma rozporządzeniami:
- w sprawie opłat za czynności adwokackie
- w sprawie opłat za czynności radców prawnych
Określają one minimalne stawki, jakie strona przegrywająca proces (np. ZUS, robiący to seryjnie) muszą zwrócić zwycięzcy sądowej potyczki. Co ważne, zgodnie z nazwą są to stawki minimalne, które sąd może zwiększyć - nawet 6-krotnie (np. jeśli sprawa była szczególnie skomplikowana). Koszty zasądza się zawsze na wniosek strony (pełnomocnik jednak powinien o tym pamiętać).
Koszty zastępstwa procesowego 2018 – sprawy o świadczenie pieniężne
W sprawach cywilnych, z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, stawki minimalne są uzależnione od wartości przedmiotu sporu (roszczenia). W zależności od wartości koszty te wynoszą:
Sprawdź polecane oferty
RRSO 21,36%
- do 500 zł – 90 zł;
- powyżej 500 zł do 1500 zł – 270 zł;
- powyżej 1500 zł do 5000 zł – 900 zł;
- powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1800 zł;
- powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 3600 zł;
- powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 5400 zł;
- powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł;
- powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – 15 000 zł;
- powyżej 5 000 000 zł – 25 000 zł.
Taniej jest, gdy sprawa sądowa zakończy się wydaniem nakazu zapłaty w:
- postępowaniu upominawczym,
- elektronicznym postępowaniu upominawczym,
- postępowaniu nakazowym,
- europejskim postępowaniu nakazowym
stawki minimalne wynoszą odpowiednio do wartości przedmiotu sporu:
- do 500 zł – 60 zł;
- powyżej 500 zł do 1500 zł – 180 zł;
- powyżej 1500 zł do 5000 zł – 600 zł;
- powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1200 zł;
- powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 2400 zł;
- powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 3600 zł;
- powyżej 200 000 zł – 7200 zł.
Koszty zastępstwa procesowego 2018 – sprawy rodzinne
Koszty zastępstwa procesowego w sprawach rodzinnych są uzależnione (co oczywiste) nie od wartości przedmiotu sporu, ale rodzaju rozpatrywanych przez sądy spraw. Stawki wynoszą:
- rozwód i unieważnienie małżeństwa – 720 zł;
- stwierdzenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa – 720 zł;
- przysposobienie – 360 zł;
- pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka – 240 zł;
- ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, ustalenie bezskuteczności uznania dziecka oraz rozwiązanie przysposobienia – 480 zł;
- rozstrzygnięcie w istotnych sprawach rodziny lub co do zarządu majątkiem wspólnym – 480 zł;
- ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami – 720 zł;
- alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka – 120 zł.
Podział majątku małżonków oznacza, że wysokość kosztów zastępstwa w takim postępowaniu będzie uzależniony od wartości majątku, jednak jeśli strony zgodnie dokonają podziału - opłata ulega zmniejszeniu o połowę.
Koszty zastępstwa procesowego 2018 – prawo rzeczowe
Wysokość kosztów zastępstwa procesowego w sprawa z zakresu tzw. prawa rzeczowego (dotyczącego ruchomości, np. samochodu) lub nieruchomości)
- o rozgraniczenie – 720 zł;
- dotyczących służebności – 480 zł;
- o naruszenie posiadania – 320 zł;
- o wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru dokumentów – 240 zł;
- związanych z korzystaniem z rzeczy wspólnej lub z zarządem rzeczą wspólną – 480 zł;
W postępowaniach dotyczących usunięcia niezgodności między treścią wpisu w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym wysokość kosztów zastępstwa ustala się jako 50% stawki obliczonej od wartości prawa dotkniętego niezgodnością.
Koszty zastępstwa procesowego 2018 – prawo spadkowe
Sprawy spadkowe, to jest:
- zabezpieczenie spadku,
- dokonanie spisu inwentarza,
- odrzucenie spadku,
- ogłoszenie testamentu i nakazanie jego złożenia,
- zarząd spadku nieobjętego i wyjawienie przedmiotów spadkowych,
- stwierdzenie nabycia spadku
co do zasady objęte są stawką minimalną na poziomie 120 zł. Jeśli jednak przedmiotem postępowania jest ważność testamentu, to wzrasta ona do 720 zł.
W sprawach dotyczących działu spadku stawka jest ustalana od wartości udziału spadkowego uczestnika zastępowanego przez adwokata lub radcę prawnego. Jeśli wszyscy uczestnicy działu spadku są zgodni (nie ma między nimi sporu), również i w tym wypadku wysokość stawki jest zmniejszana o połowę.
Koszty zastępstwa procesowego 2018 – prawo pracy
W sprawach pracowniczych koszty zastępstwa procesowego wynoszą odpowiednio do rodzaju roszczenia:
- nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy – 180 zł;
- wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż za wypadek przy pracy – 75% stawki od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy;
- inne roszczenia niemajątkowe – 120 zł;
- ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty – 240 zł;
- świadczenie odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej – 50% stawki obliczonej od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy.
Koszty zastępstwa procesowego 2018 – inne sprawy cywilne
Rozporządzenia zawierają również szczegółowe wyliczenie wysokości stawek minimalnych w sprawach:
- o uchylenie uchwały organu spółdzielni – 360 zł;
- o ochronę dóbr osobistych i ochronę praw autorskich – 720 zł;
- z zakresu postępowania nieprocesowego w sprawie niewymienionej odrębnie – 240 zł;
- o uchylenie wyroku sądu polubownego – 2400 zł;
- z zakresu postępowania restrukturyzacyjnego lub upadłościowego – 3600 zł;
- o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego – 480 zł;
- egzekucyjnych przy egzekucji z nieruchomości – 50% stawki obliczonej od wartości przedmiotu sporu, a przy egzekucji innego rodzaju – 25% tej stawki;
- ze skargi na czynności komornika – 80 zł;
- o wyjawienie majątku – 120 zł;
- rejestracji spółki – 2400 zł, a w przypadku rejestracji spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym – 1200 zł;
- rejestracji spółdzielni – 2400 zł;
- innych rejestracji – 1200 zł;
- zmiany w rejestrze – 720 zł, a w przypadku zmiany w rejestrze przy wykorzystaniu wzorca uchwały udostępnionego w systemie teleinformatycznym – 360 zł;
- o zaopatrzenie tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności – 120 zł;
- o zwolnienie spod zajęcia rzeczy i praw zabezpieczonych w postępowaniu karnym u osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa przeciwko mieniu – 120 zł;
- o zwrot korzyści uzyskanych kosztem Skarbu Państwa – 120 zł;
- o ustalenie autorstwa projektu wynalazczego – 960 zł;
- o ustalenie prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1200 zł;
- o naruszenie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1680 zł;
- o stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego albo prawa używania znaku towarowego lub oznaczenia geograficznego bądź utraty prawa używania oznaczenia geograficznego – 1440 zł;
- o przeniesienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1680 zł;
- o uchylenie uchwały wspólników bądź akcjonariuszy i o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników bądź akcjonariuszy – 1080 zł;
- o wyłączenie wspólnika – 1080 zł;
- o rozwiązanie spółki kapitałowej – 1080 zł;
- o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu prowadzonym w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej – 300 zł;
- o odszkodowanie lub o zadośćuczynienie związane z warunkami wykonywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania – 240 zł;
- o ubezwłasnowolnienie – 480 zł;
- o uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu oraz rozstrzygnięcie co do aktów stanu cywilnego – 360 zł.
Również w postępowaniu odwoławczym przyznawane są koszty zastępstwa, których wysokość jest zróżnicowana i zależy od rodzaju wniesionego środka odwoławczego oraz sądu go rozpatrującego. Zawsze wynoszą one jednak nie mniej niż 120 zł (postępowania przed sądami okręgowymi) lub 240 zł (sądy apelacyjne, Sąd Najwyższy). W postępowaniach przez Trybunałem Konstytucyjnym:
- za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za stawiennictwo na rozprawie - stawka minimalna wynosi 960 zł;
- za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia tej skargi - stawka minimalna wynosi 480 zł.
