Punktacja kredytowa znana również jako scoring BIK to ocena historii kredytowej klienta, która przyjmuje postać liczbową. Od czego jest ona uzależniona? W jaki sposób scoring BIK wpływa na zdolność kredytową? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.
Czym jest punktacja kredytowa?
Punktacja kredytowa to ujednolicony system oceny historii kredytowej, który ułatwia bankom weryfikowanie ryzyka kredytowego. Scoring BIK określany jest na podstawie historii spłaty dotychczasowych zobowiązań danej osoby i przyjmuje postać liczy z przedziału od 1 do 100. Punktację kredytową określa BIK (Biuro Informacji Kredytowej), czyli instytucja, która gromadzi, przetwarza i udostępnia informacje dotyczące zobowiązań kredytowych udzielanych przez banki, SKOK-i oraz firmy z sektora pozabankowego. Zgodnie z przyjętym modelem za doskonałą ocenę kredytową uznaje się scoring na poziomie 80-100 punktów. Co ciekawe, według danych statystycznych BIK około 50% Polaków posiada doskonałą punktację kredytową. Z drugiej jednak strony niski scoring BIK (poniżej 59 punktów) posiada około 10% polskich obywateli.
Kto korzysta ze scoringu BIK?
Punktacja kredytowa to ocena dokonywana przez BIK, z której korzystają instytucje finansowe udzielające kredytów i pożyczek. Ułatwia im ona bowiem przeprowadzenie oceny ryzyka kredytowego, a co za tym idzie wydanie decyzji o przyznaniu finansowania. Warto jednak mieć świadomość, że banki w trakcie analizy wniosków kredytowych kierują się nie tylko scoringiem BIK, ale badają również zdolność kredytową wnioskodawcy, czy zwracają uwagę na inne kwestie. W związku z tym może okazać się, że bank odmawia udzielenia kredytu osobie posiadającej wysoki scoring BIK, a przyczyną takiego stanu rzeczy może być brak zdolności kredytowej, czy krótki okres zatrudnienia w danej firmie. W tym miejscu należy także podkreślić, że z oceny kredytowej korzystają również sami klienci, którzy mogą się z nią zapoznać dzięki pobraniu raportu BIK. Pozwala to zweryfikować własną sytuację, co może być istotne w przypadku starania się o kredyt, np. w banku Citi Handlowy korzystając z oferty dostępnej pod linkiem: https://www.citibank.pl/kredyty/kredyt-hipoteczny/. Scoring BIK prezentowany jest w tym przypadku w postaci graficznej przyjmując formę koła. Jeżeli jest ono zamknięte punktacja kredytowa utrzymuje się na poziomie 100. Pobierając raport można skorzystać również ze wskazówek dotyczących możliwości poprawy własnej punktacji kredytowej oraz dowiedzieć się dlaczego scoring został określony na takim, a nie innym poziomie.
W jaki sposób interpretowana jest punktacja kredytowa?
Punktacja kredytowa jak już wspomniano stanowi wartość liczbową i jest jednym z najistotniejszych czynników decydujących o przyznaniu kredytu. Warto zatem wiedzieć to, w jaki sposób należy interpretować scoring BIK. W zależności od ilości punktów jest on bowiem oceniany jako:
- niski – od 0 do 58 punktów, co uniemożliwia zaciągnięcie kredytu;
- umiarkowany – od 59 do 68 punktów, co daje niewielkie szanse na uzyskanie kredytu, a bank może w takiej sytuacji wymagać dodatkowego zabezpieczenia, czy zaoferować wyższą prowizje (rekompensując sobie ryzyko);
- dobry – od 69 do 73 punktów, co oznacza ogólnie dobrą sytuację, ale ze sporadycznymi opóźnieniami w spłatach;
- bardzo dobry – od 74 do 79 punktów, co może oznaczać niewielkie opóźnienia w spłacie, czy krótką historię kredytową;
- doskonały – od 80 do 100 punktów, co daje największe szanse na uzyskanie kredytu (zarówno gotówkowego, jak i hipotecznego).
Co wpływa na punktację kredytową?
Scoring BIK wyliczany jest na podstawie formuły matematycznej, która nie jest ujawniana, co jest istotne ze względu na ryzyko manipulacji, czy spekulacji kredytowych. W efekcie ocena dokonywana przez BIK jest obiektywna, a zasady jej przyznawania są równe wobec każdej osoby starającej się o kredyt. Czy istnieje zatem sposób, by poprawić swój scoring BIK? Wbrew pozorom tak, ponieważ wystarczy terminowo regulować swoje zobowiązania, ograniczyć ich ogólną ilość, czy budować pozytywną historię. Wynika to z faktu, że na punktację kredytową wpływa:
- terminowość spłacania posiadanych zobowiązań – chcąc poprawić swój scoring należy spłacać zobowiązania w terminie. Algorytm analizuje bowiem zarówno częstotliwość występowania opóźnień, jak i ich długość, czy wartość przeterminowanych zobowiązań;
- korzystanie z kart kredytowych, czy limitów w kontach – tego typu zobowiązania obniżają scoring BIK aż do momentu, gdy nie zostaną spłacone. Analizowane jest także to, z jaką częstotliwością przyznane limity wyczerpywane są w całości (lub w znacznym stopniu);
- ilość zapytań o kredyty – w raporcie BIK znajduje się nie tylko dotychczasowa historia kredytowa danej osoby, ale również ilość zapytań (złożonych wniosków) o kredyty z ostatnich 12 miesięcy. Parametr ten wpływa również na scoring BIK i może obniżać otrzymaną ocenę (w przypadku dużej ilości zapytań w krótkim czasie, co powoduje wzrost ryzyka kredytowego – ze względu na otrzymywane decyzje odmowne);
- historia kredytowa – dla wielu osób może wydawać się to niesprawiedliwe, ale często zdarza się tak, że gorszy scoring BIK mają osoby, które nigdy nie zaciągnęły żadnego kredytu. Wynika to z faktu, że nie posiadają one historii kredytowej, która mogłaby potwierdzić ich wiarygodność. W efekcie decydując się na zaciągnięcie kredytu hipotecznego warto wcześniej zbudować sobie pozytywną historię kredytową pożyczając i terminowo spłacając kredyty opiewające na niskie kwoty.
W tym miejscu należy podkreślić, że przed ubieganiem się o jakikolwiek kredyt warto zweryfikować swój scoring BIK, co pozwoli oszacować szanse na uzyskanie finansowania. Pobierając raport BIK należy sprawdzić także poprawność znajdujących się w nim danych, ponieważ błędy mogą wpływać na obniżenie punktacji kredytowej. Stwierdzając je należy zwrócić się do instytucji dokonującej wpisu (banku, który udzielił kredytu) z żądaniem przeprowadzenia korekty. Dane w BIK powinny być aktualizowane na bieżąco, jednak w niektórych przypadkach może to procedura może potrwać kilka dni.
Jak scoring BIK wpływa na zdolność kredytową?
Jak już wspomniano może wystąpić sytuacja, w której osoba posiadająca wysoki scoring w BIK nie otrzymuje finansowania ze względu na brak zdolności kredytowej. Przyczyną nie jest więc w tym przypadku zła historia kredytowa, czy jej brak, ale zbyt niskie dochody osiągane przez wnioskodawcę. Nie oznacza to jednak, że scoring BIK nie wpływa na zdolność kredytową, ponieważ wystąpić może w tym przypadku również odwrotna sytuacja. Kredytobiorca może bowiem posiadać naprawdę wysokie dochody, ale zadowalający, a zarazem odbiegający od ideału scoring BIK może sprawiać, że bank zaoferuje mu znacznie niższą kwotę kredytu niż wynikałoby to z jego zdolności kredytowej. W wielu przypadkach osoby posiadające gorszą punktację kredytową są również proszone o przedstawienie dokumentów, czy znacznie wnikliwiej weryfikowane jako potencjalni kredytobiorcy.
Punktacja kredytowa a kredyt hipoteczny
Banki biorą pod uwagę scoring BIK zarówno przy udzielaniu pożyczek gotówkowych, jak i kredytów hipotecznych. W tym drugim przypadku jego znaczenie jest jednak zdecydowanie wyższe, ponieważ hipoteki opiewają na zdecydowanie wyższe kwoty oraz są udzielane na znacznie dłuższy okres (nawet do 35 lat). W efekcie bank dokładnie analizuje historie kredytową wnioskodawcy, a nawet pojedynczy punkt scoringowy może w tym przypadku zadecydować o przyznaniu bądź odmowie finansowania. W związku z tym decydując się na wnioskowanie o kredyt hipoteczny,. warto zweryfikować najpierw swoją punktację kredytową. Jeżeli odbiega ona od ideału należy najpierw spróbować ją podnieść, co stanowi jeden z kluczowych elementów procesu przygotowania się do zaciągnięcia hipoteki oraz zdecydowanie zwiększa szanse na uzyskanie kredytu.
Podsumowując należy stwierdzić, że punktacja kredytowa to wskaźnik, który pozwala bankom weryfikować wiarygodność swoich klientów. Z punktu widzenia potencjalnego kredytobiorcy istotne jest natomiast to, że można popracować nad jej poprawą. W efekcie szanse na uzyskanie finansowania zdecydowanie rosną.
Artykuł zawiera lokowanie usług Banku Handlowego S.A.
Przyznanie oraz wysokość kredytu uzależnione jest od pozytywnej oceny zdolności kredytowej potencjalnego kredytobiorcy przez Bank Handlowy w Warszawie S.A.
RRSO oznacza Rzeczywistą Roczną Stopę Oprocentowania. Przyznanie oraz wysokość kredytu uzależnione jest od pozytywnej oceny zdolności kredytowej potencjalnego kredytobiorcy przez Bank. Szczegółowe informacje na temat opłat i prowizji dostępne są w Tabeli Opłat i Prowizji – kredytu Mieszkaniowego i Pożyczki Hipotecznej dostępnej na stronie citibank.pl/dokumenty/. Materiał nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu Cywilnego. Oferta może powtarzać się w przyszłości. Citi Handlowy oraz znak graficzny Citi są zastrzeżonymi znakami towarowymi należącymi do podmiotów grupy Citigroup Inc.
Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) dla kredytu mieszkaniowego, zabezpieczonego hipoteką wynosi 9,07% przy następujących założeniach: okres kredytowania 25 lat, całkowita kwota kredytu 400 000 zł, oprocentowanie zmienne 8.71%, w tym: stopa referencyjna WIBOR 3M 6.92% oraz marża 1.79%. Całkowity koszt kredytu 583 932 zł, w tym: prowizja 0%, tj. 0 zł, odsetki 583 313 zł, podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) 19zł, koszt wpisu hipoteki do Księgi Wieczystej 200zł, opłata za usługę wyceny nieruchomości zlecanej przez bank 400,00 zł (dla nieruchomości stanowiącej mieszkanie), opłata za rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy (ROR) 0zł (przy utrzymaniu warunku wpływów miesięcznych min 8000zł), całkowita kwota do zapłaty 984 532 zł, płatna w 300 ratach miesięcznych, równych w wysokości 3 278 zł po ustanowieniu zabezpieczenia (hipoteka zabezpieczająca spłatę kredytu będzie wpisana do księgi wieczystej nieruchomości w terminie 12 miesięcy od dnia uruchomienia kredytu). Do uzyskania kredytu niezbędne jest zawarcie umowy ubezpieczenia. Kalkulacja dokonana na dzień 15.03.2023 na reprezentatywnym przykładzie. Zmienne oprocentowanie niesie za sobą ryzyko wysokiej raty, a tym samym całkowitej kwoty do zapłaty.
Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) dla kredytu mieszkaniowego z oprocentowaniem okresowo stałym, zabezpieczonego hipoteką wynosi 8.79% przy następujących założeniach: okres kredytowania 25 lat, całkowita kwota kredytu 480 000 zł, oprocentowanie stałe 8.45%. Całkowity koszt kredytu 675 298 zł, w tym: prowizja 0%, tj. 0 zł, odsetki 674 679 zł, podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) 19zł, koszt wpisu hipoteki do Księgi Wieczystej 200zł, opłata za usługę wyceny nieruchomości zlecanej przez bank 400,00 zł (dla nieruchomości stanowiącej mieszkanie), opłata za rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy (ROR) 0zł (przy utrzymaniu warunku wpływów miesięcznych min 5 000 zł), całkowita kwota do zapłaty 1 155 898 zł, płatna w 300 ratach miesięcznych, równych w wysokości 4 111 zł po ustanowieniu zabezpieczenia (hipoteka zabezpieczająca spłatę kredytu będzie wpisana do księgi wieczystej nieruchomości w terminie 12 miesięcy od dnia uruchomienia kredytu). Do uzyskania kredytu niezbędne jest zawarcie umowy ubezpieczenia. Kalkulacja dokonana na dzień 27.01.2023 na reprezentatywnym przykładzie. Wysokość raty w okresie stałego oprocentowania może być wyższa, niż gdyby była ona obliczana na podstawie aktualnego wskaźnika, wykorzystanego do wyliczeń wysokości oprocentowania zmiennego. Oprocentowanie zmienne niesie ze sobą ryzyko znacznego wzrostu stopy oprocentowania kredytu.
Bank Handlowy w Warszawie S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Senatorska 16, 00-923 Warszawa, zarejestrowany w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod nr. KRS 000 0001538; NIP: 526-030-02-91; wysokość kapitału zakładowego wynosi 522.638.400 złotych; kapitał został w pełni opłacony.
