Opłata za korzystanie ze środowiska jest jednym z podstawowych narzędzi służących do zapewnienia odpowiedniego stanu środowiska przy wykorzystaniu środków finansowych. Opłaty mogą dotyczyć różnych dziedzin i odnoszą się do wielu rodzajów działalności.
Opłata za korzystanie ze środowiska
Korzystanie ze środowiska – jako proces – jest oczywiste, wszak bez niego nie jest możliwe życie człowieka na Ziemi. Polskie prawo ochrony środowiska dzieli jednak rodzaje korzystania ze środowiska w taki sposób, że w pewnych wypadkach przewiduje stosowne opłaty.
Rodzaje korzystania ze środowiska można w zasadzie podzielić na:
- powszechne (zaspokajanie potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego, zasadniczo bez użycia instalacji)
- zwykłe, niewymagające pozwolenia
- zwykłe, wymagające pozwolenia, co do zasady objęte opłatą (zwane czasami szczególnym)
Powszechne korzystanie ze środowiska przysługuje każdemu (zatem zarówno osobie fizycznej, jak i osobie prawnej, ułomnej osobie prawnej – przedsiębiorcy, rzecz jasna, również). Zwykłe korzystanie ze środowiska, które wykracza poza zakres powszechnego, może być obarczone obowiązkiem uzyskania pozwolenia. Jeżeli taki obowiązek istnieje, to niemalże zawsze pojawia się konieczność uiszczenia właściwej opłaty za korzystanie ze środowiska.
Kto musi zapłacić?
Opłata za korzystanie ze środowiska – jak wspomniałem – pojawia się w zasadzie zawsze wtedy, gdy na dany zakres korzystania ze środowiska wymagane jest pozwolenie. Opłaty dotyczyć mogą zatem, co wynika m.in. z ustawy Prawo ochrony środowiska, czy ustawy Prawo wodne:
- wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza
- wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi
- poboru wód
- składowania odpadów
Sam zakres, wysokość, a także sposób uiszczania opłat regulują odpowiednie przepisy, których jest wiele. Same opłaty, z racji faktu, że dotyczą one korzystania ze środowiska, które wymaga uzyskania pozwolenia, najczęściej faktycznie dotkną przedsiębiorców, a nie przeciętnego Kowalskiego.
Kto musi się przejmować opłatami?
Nie oznacza to jednak, że osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej nigdy nie znajdą się w sytuacji, w której obowiązek uiszczenia opłaty się pojawi. Jako przykład można m.in. wskazać pobieranie wody z przydomowej studni. Mimo że wody podziemne stanowią własność właściciela gruntu, a pobór wody na użytek gospodarstwa domowego wpisuje się w zakres zwykłego korzystania ze środowiska, to są pewne okoliczności, które taki stan rzeczy diametralnie zmieniają.
Pozwolenie wodnoprawne będzie potrzebne jeśli pobór wody ze studni będzie większy niż średnio 5 metrów sześciennych na dobę – co jest w zasadzie niemożliwe – ale również wtedy, gdy głębokość studni przekroczy 30 metrów.
Opłaty za korzystanie ze środowiska to zatem pojęciem bardzo szerokim, a one same stanowią złożony system, którego nie da się szczegółowo i zwięźle opisać w sposób uniwersalny w jednym wpisie. Warto jednak mieć świadomość tego, że nawet osoba fizyczna korzystająca ze środowiska na własny użytek, może być obowiązana do ponoszenia opłat – stanie się tak, gdy korzystanie ze środowiska przyjmie taką formę, co do której przypisy wymagać będą uzyskania pozwolenia.
