Dane nie pozostawiają złudzeń – w 2024 roku aż 291 funkcjonariuszy policji miało dopuścić się łącznie 1097 przestępstw. Tyle wykryto. Korupcja w policji to niepokojący sygnał, który stawia pod znakiem zapytania skuteczność działań prewencyjnych i kontrolnych w wiodącej formacji mundurowej w Polsce.
Szczególnie alarmujące jest to, że niemal co trzecie z tych przestępstw miało charakter korupcyjny. Pomimo wdrażania nowych technologii, jak kamery nasobne, oraz zaostrzania przepisów, liczba przestępstw popełnianych przez mundurowych i wykrywanych wykazuje trend wzrostowy w pewnym okresie. Przykładowo w 2020 roku odnotowano 622 zarzuty wobec policjantów, a w 2021 roku już 953, a w 2022 – 1171.
Korupcja w policji. Mniej przestępstw w drogówce, więcej w prewencji
Chociaż jeszcze kilkanaście lat temu głównymi podejrzanymi o przyjmowanie łapówek byli funkcjonariusze drogówki, obecnie proporcje się zmieniły. W 2024 roku tylko 20 policjantów z drogówki miało postawione zarzuty. Najwięcej przypadków, z blisko 300, dotyczyło policjantów z prewencji. Według raportu Biura Spraw Wewnętrznych Policji właśnie w tym pionie obserwuje się największy napływ nowych funkcjonariuszy, którzy przeszli przez niewystarczająco restrykcyjny proces rekrutacji.
W efekcie w szeregi policji trafiają osoby, które już podczas szkoleń wykazują problemy z dyscypliną i sięgają po narkotyki, a bardzo trudne, albo wręcz niemożliwe, jest zrobienie ze słabych kandydatów dobrych funkcjonariuszy.
Skala nieprawidłowości może być większa, niż pokazują liczby
Warto pamiętać, że przedstawione dane dotyczą wyłącznie przestępstw ujawnionych przez komórkę kontrolującą policję. Rzeczywista liczba nadużyć może być znacznie wyższa, bo przecież nie wiadomo, ile spraw do tej pory nie ujrzało światła dziennego.
Dominującą kategorią były przestępstwa przeciwko działalności instytucji publicznych, w tym samorządu – takich przypadków odnotowano niemal 700.
Wzrost liczby przestępstw wśród funkcjonariuszy, w tym tych o charakterze korupcyjnym, z pewnością nie wpłynie korzystnie ani na zaufanie społeczne, ani na zmniejszenie liczby wakatów w policji.
Gdy korupcja wyjdzie na jaw, policjant będzie musiał się gęsto tłumaczyć
Zgodnie z art. 229 Kodeksu karnego próba przekupstwa funkcjonariusza publicznego może skutkować karą od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. W przypadkach mniejszej wagi sąd może orzec grzywnę lub karę ograniczenia wolności. Korzyść majątkowa nie musi mieć wyłącznie formy gotówki. Może to być prezent, przysługa lub próba załatwienia sprawy.
W dobie wszechobecnego monitoringu szanse na bezkarność podczas prób korupcyjnych maleją. Mimo to aż 70 proc. przestępstw korupcyjnych popełnianych przez policjantów wykazuje formę nadużycia funkcji w celu osiągnięcia zysku.
