W UOKiK trwają zaawansowane prace nad stworzeniem jednolitego wzorca umowy o kredyt hipoteczny i już wiadomo, jakie zapisy mogą się w nim znaleźć. Na wdrożenie tego rozwiązania jednak trochę poczekamy. Najwcześniej ujednolicony wzór umowy kredytu hipotecznego może bowiem zacząć obowiązywać dopiero w połowie przyszłego roku.
Wzorzec UOKiK ma zabezpieczać obie strony umowy
O tym, że UOKiK pracuje nad jednolitym wzorcem umowy kredytu hipotecznego, pisaliśmy jeszcze w zeszłym roku. Teraz dowiedzieliśmy się nieco więcej na ten temat, ponieważ o przebiegu prac opowiedział prezes UOKiK Tomasz Chróstny w rozmowie z redakcją Business Insider Polska.
Przede wszystkim okazuje się, że pierwszą propozycję wzorca UOKiK otrzymał od środowiska bankowego. Zabezpieczała ona jednak wyłącznie interesy banków, dlatego urząd zdecydował się ją odrzucić i opracować od początku samodzielnie. Celem UOKiK jest bowiem stworzenie takiego wzoru, który będzie gwarantował bezpieczeństwo obydwu stronom umowy.
Oczywiście wzorzec nie będzie zawierał także klauzul niedozwolonych. Z jednej strony zapewni to ochronę konsumentom, ale z drugiej też ograniczy ryzyko prawne banków, ponieważ zapisy umowy będą niepodważalne w sądach. Warto tu natomiast dodać, że przez podważanie sądowe umów o kredyty frankowe ryzyko prawne banków znacząco wzrosło i wpłynęło na wysokie marże kredytowe.
Niektóre propozycje UOKiK nie podobają się bankom
Wiadomo już, że UOKiK pracuje nad dwoma wzorcami umowy o kredyt hipoteczny. Jeden ma dotyczyć zakupu nieruchomości od dewelopera lub z rynku wtórnego, a drugi budowy domu. Co ważne, w obu przypadkach ujednolicony wzór umowy kredytu hipotecznego ma przewidywać stałe oprocentowanie.
UOKiK cały czas prowadzi konsultacje w kwestii zapisów, jakie mają się znaleźć we wzorcu umowy m.in. z Komisją Nadzoru Bankowego oraz Związkiem Banków Polskich. Według nieoficjalnych informacji, jakie udało się pozyskać redakcji Business Insider Polska, nie wszystkie propozycje UOKiK podobają się bankom. Chodzi tu głównie o dwie kwestie:
- okres obowiązywania stałej stopy procentowej – UOKiK chce, aby wynosił on 10 lat, natomiast według banków optymalny jest okres 5-letni, ponieważ dłuższy podwyższa koszt kredytu;
- zakaz sprzedaży produktów towarzyszących udzielaniu kredytów mieszkaniowych – UOKiK chce dopuścić tylko możliwość sprzedaży ubezpieczenia, z kolei banki z oczywistych względów chciałyby szerszego cross-sellingu (czyli np. możliwości oferowania tańszego kredytu hipotecznego także w zamian za założenie konta, czy zamówienie karty kredytowej).
Wzorzec UOKiK przewiduje także możliwość pobierania przez banki rekompensaty za wcześniejszą spłatę kredytu. Obecnie natomiast banki praktycznie w ogóle jej nie pobierają w okresie obowiązywania stałego oprocentowania, ponieważ przepisy nie precyzują jej wysokości.
Ujednolicony wzór umowy kredytu hipotecznego już od 2026 roku?
W rozmowie z redakcją Business Insider Polska prezes UOKiK zdradził również, że chce w najbliższych tygodniach poprosić rząd o rozpoczęcie procesu legislacyjnego przepisów wprowadzających ujednolicony wzór umowy kredytu hipotecznego. Przyznał jednak, że konsultacje nad projektem mogą potrwać nawet rok, a więc realne wejście w życie nowych przepisów mogłoby nastąpić między 1 lipca 2026 r. a 1 stycznia 2027 r.
Warto dodać, że UOKiK nadal pracuje nad wzorem umowy i planuje przeprowadzić wyjątkowo szerokie konsultacje na temat swojej propozycji. Chce bowiem, aby uczestniczyły w nich nie tylko banki i KNF, ale także ministerstwo finansów, resort sprawiedliwości, organizacje konsumentów, a nawet kancelarie odszkodowawcze. Na ujednolicony wzór umowy kredytu hipotecznego prawdopodobnie będziemy musieli więc faktycznie jeszcze długo czekać, a jego kształt może się jeszcze wielokrotnie zmienić.
