Ministerstwo Klimatu pracuje nad reformą rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Przedsiębiorcy wprowadzający na rynek określone produkty mają ponosić większe koszty zagospodarowania powstałych w związku z tym odpadów. Możliwe, że kaucje za plastikowe butelki pojawią się już w 2020 roku.
Nowe przepisy mają pomóc realizować wymogi unijne
Jak zapowiedziało Ministerstwo Klimatu rozszerzona odpowiedzialność producenta czy kaucja za plastikowe butelki mają pozwolić wdrożyć innymi unijną dyrektywę w sprawie odpadów oraz opakowań i odpadów opakowaniowych. W ramach ochrony środowiska UE postanowiła między innymi zrezygnować z jednorazowych sztućców czy innych produktów z tworzyw sztucznych. Teraz producenci będą także finansować zbieranie i zagospodarowanie odpadów opakowaniowych na znacznie wyższym poziomie niż miało to miejsce dotychczas.
Przepisy UE wyznaczają też nowe cele związane z ponownym użyciem czy recyklingiem odpadów. Do 2025 roku kraje zobowiązane są zagospodarować 55 procent odpadów, a 10 lat później już 65 procent. W przypadku odpadów opakowaniowych wymogi są jeszcze wyższe. W 2025 roku ma to być aż 65 procent. Tworzywa sztuczne wchodzące na rynek zgodnie z przepisami unijnymi będą musiały ponadto zawierać odpowiedni poziom recyklatu – materiału z recyklingu. W 2030 roku udział recyklatu z tworzyw sztucznych ma wynosić minimum 30 procent.
Opłaty mają być uzależnione od materiału i kosztów przetwarzania
Ministerstwo pracuje nad wprowadzeniem unijnych dyrektyw, rozważając różne możliwości. Wśród propozycji pojawia się pomysł doliczania do każdego kilograma wprowadzonego do obrotu opakowania odpowiedniej opłaty. Nie będzie to jednak opłata o charakterze stałym, ale uzależniona od materiałów i kosztów przetworzenia opakowania. Oznacza to, że jeśli koszty przetworzenia odpadu powstałego z opakowania będą wyższe, wzrośnie również opłata. Trudno jednak mówić póki co o konkretnych kwotach. Jak oświadczył wiceminister stawki mają być ustalane tak, by pozwalały na pokrycie kosztów związanych z zebraniem i transportowaniem odpadów oraz późniejszym ich przetworzeniem.
Wśród zapowiadanych zmian także kaucja za plastikowe butelki. I to być może już w 2020 roku
Kolejną propozycją jest wprowadzenie systemu kaucyjnego. Na poziomie samorządowym wprowadzano już rozwiązania mające zachęcić do recyklingu butelek PET. W niektórych miejscowościach powstały butelkomaty na plastik, a w Poznaniu po wrzuceniu do butelkomatu odpowiedniej ilości butelek mieszkańcy mają nawet mieć możliwość darmowego przejazdu komunikacją miejską. System kaucyjny ma zachęcić ludzi do zwracania do sklepów plastikowych lub szklanych opakowań, by w zamian otrzymać pobraną wcześniej kaucję. Obecnie w tej sprawie prowadzone są rozmowy z przedstawicielami branży oraz z samorządami. Jak powiedział Sławomir Mazurek:
wkrótce rozpoczniemy formalne konsultacje w tej sprawie z branżą oraz samorządami. Chcemy, by odpowiednie przepisy zostały przyjęte przez parlament w 2020 roku. Naszą intencją jest również, by rozszerzona odpowiedzialność producentów i system kaucyjny dla mieszkańców zaczęły obowiązywać równocześnie.
Zebrane środki trafią między innymi do samorządów
Pozyskane środki mają pozwolić na stworzenie systemu odzysku surowców wtórnych. Zgodnie z prawem unijnym mają być przeznaczone na zagospodarowanie odpadów. Jak oświadcza wiceminister, tafią jednak nie tylko do firm, które zajmują się zbieraniem i przetwarzaniem odpadów, ale także do samorządów. Ma być to jednak uzależnione od efektywności selektywnego zbierania odpadów komunalnych prowadzonego na terenie gmin.
