Zamiast sądu notariusz – czy można podzielić majątek małżeński aktem notarialnym?

Rodzina Dołącz do dyskusji (34)
Zamiast sądu notariusz – czy można podzielić majątek małżeński aktem notarialnym?

Ludzie rozstają się na różne sposoby, jedni wytaczają ciężkie działa, inny lekką artylerię. Są też tacy, którzy rozstają się już tylko formalnie. Najtrudniejszym etapem jest jednak zawsze ten ostatni – podział wspólnego majątku. Czy da się przeprowadzić go bez pomocy sądu? 

Podział majątku wspólnego

Wspólny majątek małżonków może zostać podzielony tylko w ściśle określonych sytuacjach. Generalną przesłanką, jest ustanie wspólności majątkowej, która ma miejsce w momencie, gdy orzeczony zostaje rozwód lub separacja, śmierci jednego z małżonków, podpisania intercyzy, ubezwłasnowolnienia małżonka lub jego upadłości.

Dopiero po zaistnieniu jednej z powyższych sytuacja małżonek może domagać się podziału wspólnego majątku. Drogi do tego są dwie. Pierwsza poprzez wszczęcie oddzielnego postępowania przed sądem lub druga – poprzez podpisanie umowy (co do zasady) u notariusza.

Podział majątku u notariusza

Jeżeli małżonkowie ustalą, w jaki sposób chcą podzielić swój majątek, mogą zawrzeć stosowną umowę u notariusza. Umowa podziału majątku wspólnego może być zawarta razem z umową o ustanowieniu rozdzielności majątkowej. Nie ma więc konieczności ponownej wizyty w kancelarii notarialnej. Może być zawarta również po wydaniu wyroku rozwodowego lub orzekającego separację.

Dokonanie podziału może nastąpić bez żadnych dodatkowych rozliczeń finansowych albo ze spłatą lub dopłatą. Nie ma w tej kwestii żądnych ograniczeń.
Byli lub obecni małżonkowie dzielący swój majątek nie muszą podpisywać umowy u notariusza, jeżeli w skład ich majątku nie wchodzi nieruchomość. W takiej sytuacji wystarczy zwykła umowa pisemna podpisana przez obie strony.

Jakie są zalety podpisania takiej umowy?

Przede wszystkim koszty i czas. Jeśli małżonkowie są zgodni co do podziału, tego typu umowę można podpisać w ciągu kilku dni. Odpada więc czas oczekiwania na rozpoczęcie i przeprowadzenie postępowania sądowego. Niższe się również koszty – rozprawa w sądzie często wiąże się z koniecznością powołania biegłego rzeczoznawcy (koszt opinii w zależności od nakładu pracy biegłego może wynosić od 2 do 3 tysięcy zł za każdą wydaną opinię), a także ustanowieniem profesjonalnego pełnomocnika. Koszt założenia sprawy o podziała majątku w sądzie, wynosi 1000 zł (lub 300 zł w przypadku zgodnego podziału, za który uważany jest tylko taki, w którym strony osiągnęły porozumienie co do wszystkich kwestii związanych z podziałem majątku).

Koszty podziału majątku u notariusza obejmują przede wszystkim taksę notarialną. Ta zależna jest od wartości dzielonego majątku. Dla majątku o wartości od 60 000 zł do 1 000 000 zł wynosi ona zgodnie z rozporządzeniem z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, 1010 zł plus 0,4 proc. od nadwyżki powyżej 60 000 zł. Przy majątku o wartości przekraczającej 1 000 000 zł, ale nie wyższej niż 2 000 000 zł – 4770 zł plus 0,2 proc. od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł.

Jeżeli majątek wart jest więcej niż 2 000 000 zł, taksa wyniesie 6 770 zł plus 0,25 proc. od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł.
Do powyższych kwot należy doliczyć podatek VAT w wysokości 23 proc. oraz koszty odpisów i wpisów w wysokości 6 zł (plus VAT) od strony. Należy również pamiętać o opłacie sądowej wynoszącej 150 zł uiszczanej za wpis prawa własności w księdze wieczystej.