Przedsiębiorcą można zostać nawet nieświadomie. Wyrok NSA to potwierdza

Firma Podatki Dołącz do dyskusji
Przedsiębiorcą można zostać nawet nieświadomie. Wyrok NSA to potwierdza

Co do zasady prowadzenie firmy rozpoczyna się od jej zarejestrowania. Nie zawsze jednak tak jest – możliwe jest prowadzenie działalności gospodarczej bez rejestracji. I nie chodzi wcale o działalność nierejestrowaną.

Prowadzenie działalności gospodarczej bez rejestracji

Większość osób, decydujących się na prowadzenie działalności gospodarczej, robi to intencjonalnie. Jeśli mowa o jednoosobowej działalności, pierwszym krokiem jest zazwyczaj rejestracja w CEIDG. Problem polega jednak na tym, że nie zawsze tak jest – i część osób prowadzi działalność nawet nie wiedząc, że to robi. Jak to możliwe?

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy PIT za działalność gospodarczą uważa się działalność zarobkową:

  • wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
  • polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
  • polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych,

jeśli jest to działalność prowadzona we własnym imieniu, bez względu na jej rezultat, a dodatkowo – w sposób zorganizowany i ciągły, z której przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 oraz 4-9. Tym samym z przepisów nie wynika, że prowadzenie działalności gospodarczej bez rejestracji nie jest możliwe – a o tym, czy dana działalność zarobkowa jest jednocześnie działalnością gospodarczą, czy też nie, decydują okoliczności faktyczne, a nie rejestracja w CEIDG. Należy oczywiście przy tym zaznaczyć, że odrębnym zagadnieniem jest działalność nierejestrowana – gdy miesięczne przychody z niej nie przekraczają kwoty 50 proc. minimalnego wynagrodzenia, a w ciągu ostatnich 60 miesięcy dana osoba nie prowadziła zarejestrowanej działalności gospodarczej.

NSA potwierdza – nieświadome prowadzenie działalności gospodarczej jest możliwe

Wyrok NSA z dnia 21 sierpnia 2014 r., sygn. akt II FSK 2096/12 jasno potwierdza, że subiektywne przekonanie danej osoby, że nie prowadzi działalności gospodarczej, nie ma nic do rzeczy:

Prowadzenie działalności gospodarczej (i osiąganie przychodów z tej działalności) to pewien stan obiektywny. Dla uzyskiwania przychodów z tego źródła nie jest konieczne, aby podatnik miał status przedsiębiorcy, nie jest konieczna rejestracja tej działalności w sposób przewidziany w przepisach odrębnych, dotyczących wymogów formalnych, jakie powinna spełnić osoba prowadząca działalność gospodarczą. Nie ma także znaczenia subiektywne przekonanie podatnika, iż przychody z jego aktywności są przypisane do innego źródła przychodu.

Przy rozpatrywaniu, czy działalność jest działalnością gospodarczą, należy szczególnie wziąć pod uwagę przesłanki zorganizowania i ciągłości. Zorganizowanie to – w myśl przepisów – zespół celowych, uporządkowanych czynności o charakterze profesjonalnym, realizowanych w ramach (mniej lub bardziej) wyodrębnionej struktury. Z kolei jeśli chodzi o ciągłość, to można o niej mówić wtedy, gdy podejmowane działania nie są planowo sporadyczne. Tym samym jeśli np. przedsiębiorca (nieświadomy tego, że w rzeczywistości prowadzi działalność) po prostu nie ma zamówień, to nie są to działania planowo sporadyczne – a wynikające z braku popytu na jego towar lub usługi.

Tym samym warto wiedzieć, że „nieświadome” zostanie przedsiębiorcą jest możliwe – chociaż na ogół większość osób doskonale zdaje sobie sprawę z tego, czy podejmowane działania zarobkowe można zakwalifikować jako prowadzenie własnego biznesu.