Nie każdy może liczyć na regularne pobieranie zasiłku macierzyńskiego po narodzinach dziecka. Stąd też jak koło ratunkowe w tego typu sytuacjach ustanowiono inną formę wsparcia dla świeżo upieczonych rodziców. Sprawdzamy komu przysługuje świadczenie rodzicielskie i co trzeba zrobić, by otrzymać 1000 złotych miesięcznie.
Komu przysługuje świadczenie rodzicielskie?
Zasiłek macierzyński to zwykle jedno z ważniejszych, a w niektórych przypadkach wręcz jedyne źródło utrzymania dla kobiety rozpoczynającej trudną rolę mamy. Najczęściej uprawnione do jego pobierania wybierają uśredniony schemat wypłaty. Dzięki temu mogą liczyć na 81,5% podstawy swojej pensji przez rok od urodzenia dziecka. Zasiłek macierzyński to jednak instytucja zastrzeżona przede wszystkim dla osób zatrudnionych na umowę o pracę. Niekiedy uprawnienie do jego wypłaty mają także osoby wykonujące swoje obowiązki na podstawie umowy zlecenia. Na tym katalog uprawnionych właściwie się kończy.
W gronie osób, które nie mogą skorzystać z dobrodziejstw zasiłku macierzyńskiego są bezrobotni, studenci, a także pracujący chociażby na podstawie umowy o dzieło. Nie oznacza to jednak że po urodzeniu dziecka pozostają oni bez jakiegokolwiek wsparcia. To właśnie z myślą o wymienionych grupach w 2015 roku powstało świadczenie rodzicielskie.
Co do zasady wsparcie przysługuje matce dziecka. Ojciec może się o nie ubiegać jedynie w sytuacji skorzystania przez matkę tylko z części urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego lub korzystania z świadczenia rodzicielskiego zaledwie przez 14 tygodni. Dodatkowo ojciec nabywa uprawnienie do świadczenia w przypadku śmierci matki lub porzucenia przez nią dziecka. Pod niektórymi warunkami o wypłatę starać może się też opiekun faktyczny, rodzina zastępcza i przysposabiający.
Nie tylko zasiłek macierzyński pozbawia prawa do świadczenia rodzicielskiego
Skoro świadczenie rodzicielskie ma zastępować zasiłek macierzyński to oczywistym jest, że żadne z nich nie będzie przysługiwało w przypadku pobierania drugiego. W przepisach znajdziemy jednak także kilka innych przypadków, gdy na wsparcie nie ma co liczyć. Przede wszystkich chodzi tu o sytuacje umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej lub zaprzestania sprawowania opieki ze względu na powrót do pracy. Pomoc nie może być też realizowana w związku z opieką nad tym samym dzieckiem jest już ustalone prawo do świadczenia rodzicielskiego. Bez wsparcia pozostaną także osoby pobierające podobne świadczenie za granicą, chyba że pozwalają na to przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Istotne ograniczenie świadczenia dotyczy z kolei osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych. Otóż zarówno w tym czasie, jak i w ciągu kolejnego miesiąca, lub w okresie przedłużenia zasiłku, świadczenie rodzicielskie przysługuje jednemu z rodziców. Jego kwota jest też pomniejszana do różnicy między kwotą świadczenia rodzicielskiego a kwotą pobieranego przez kobietę zasiłku dla bezrobotnych pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Co ciekawe, zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez sądy świadczenie przysługuje matce dziecka bez względu na jej wiek. Może się zatem zdarzyć sytuacja, że pieniądze będą trafiały do osoby niepełnoletniej.
Uprawnieni mogą liczyć na co najmniej rok wsparcia w wysokości 1000 złotych
Okres, przez który świadczenie przysługuje osobom uprawnionym zależny jest od liczby urodzonych, przysposobionych bądź wziętych pod opiekę dzieci. Ustawowy katalog prezentuje się w następujący sposób:
52 tygodnie – w przypadku jednego dziecka;
65 tygodnie – w przypadku dwojga dzieci;
67 tygodni – w przypadku trojga dzieci;
69 tygodni – w przypadku czworga dzieci;
71 tygodni – w przypadku pięciorga i więcej dzieci.
Wskazane okresy liczone są od daty porodu. Co ważne, w jednym czasie można pobierać wyłącznie jedno świadczenie, bez względu na liczbę wychowywanych dzieci. Nadto osobie uprawnionej przysługuje jedno świadczenie rodzicielskie w związku z wychowywaniem tego samego dziecka.
Wysokość wsparcia jest stała i niezależna od dochodu. Na ten moment świadczenie rodzicielskie wynosi 1000 złotych. W przypadku niepełnego miesiąca kwotę ustala się proporcjonalnie do liczby dni, za które świadczenie przysługuje i zaokrągla do 10 groszy w górę. Wniosek należy złożyć do właściwego gminnego lub miejskiego ośrodka pomocy społecznej, który w kolejnych miesiącach będzie udzielał finansowego wsparcia.
