Nowe rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska ws. wymagań jakościowych dla paliw stałych zostało opublikowane na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Na pozór zmienia się niewiele. Dopuszczalna wilgotność sprzedawanego w Polsce ekogroszku wyniesie 11 proc. Minimalna wartość opałowa wzrośnie w tym przypadku z 21 MJ/kg do 28 MJ/kg. Dodatkowo surowiec nie będzie mógł zawierać więcej, niż 1,2 proc. siarki.

Uzasadnienie zmian jest bardzo łatwe do przewidzenia. Chodzi o ograniczenie szkodliwych pyłów uwalnianych w procesie spalania do atmosfery. Dbałość o czystość powietrza dotarła już do Polski. Skądinąd bardzo słusznie, bo z tym parametrem nasz kraj ma poważny problem od lat. Nie da się ukryć, że powietrze mamy najbardziej zanieczyszczone w Europie.

Resort klimatu chce również zrezygnować z nazw "ekogroszek" i "ekomiał". Wszystko z powodu przedrostka "eko", który kojarzy się z produktami przyjaznymi dla środowiska. W tym konkretnym przypadku o lepszych właściwościach względem typowego węgla można mówić jedynie w przypadku wysokokalorycznego surowca. Stąd propozycja, by takie produkty nazywać "groszek III" i "paliwo drobne".

W czym więc problem? Przede wszystkim w tym, że podniesienie norm oznacza w praktyce koniec ekogroszku i ekomiału produkowanych w Polsce. Rodzime kopalnie co do zasady mają problem z dostarczeniem na rynek surowca, który spełniałby rygory proponowane w nowym rozporządzeniu. To nie tak, że nie produkują one surowca wysokiej jakości. Ten jednak nie trafia najczęściej do tzw. ciepłownictwie rozproszonym. Ściślej mówiąc: do pieców wciąż zalegających w polskich gospodarstwach domowych.

Podniesienie norm jakościowych oznacza siłą rzeczy także wzrost cen. Obecnie w składach opałowych ekogroszek można, w zależności od kaloryczności, kupić za 900-1100 zł za tonę. Wprowadzenie zmian oznaczałoby podniesienie cen do ok. 1300 zł. Warto przy tym zauważyć, że ceny węgla opałowego i tak rosną w górę. Z drugiej jednak strony, wykorzystanie bardziej kalorycznego surowca powinno wpłynąć na jego mniejsze zużycie.

Propozycje resortu klimatu zdążyły oprotestować górnicze związki zawodowe. W liście wysłanym przez działaczy związkowych do premiera Mateusza Morawieckiego możemy wyczytać:

Równocześnie związkowcy zauważają, że projekt rozporządzenia nie był w żadnym stopniu z nimi konsultowany. To szczególnie niefortunne, biorąc pod uwagę wyznaczoną już datę końca polskiego górnictwa węglowego. Podnoszą również argument, że koniec ekogroszku w dotychczasowej postaci uderzyłby przede wszystkim w gospodarstwa, które zainwestowały w wymianę pieca węglowego.

Chodzi o urządzenia klasy 5, zgodne z unijnymi normami. Rozporządzenie jednak zmienia normy jakościowe w stosunku do ekogroszku właśnie po to, by był spójne ze standardami przyjętymi dla tego typu pieców. Równocześnie eksperci zauważają, że w obecnej praktyce rynkowej można się spotkać z ekogroszkiem niskiej jakości. To właśnie przed tego typu produktami ma nas przestrzec przygotowywana zmiana przepisów.